Το νέφος είναι εδώ και μας απειλεί περισσότερο από κάθε άλλη φορά
–Πριν από 30 χρόνια είχαμε καθημερινή ενημέρωση, όπως σήμερα με τον καιρό, μετά όμως… εξαφανίστηκε
Πριν από 30 – 40 χρόνια, τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, ένα από τα βασικά θέματα στα δελτία ειδήσεων ήταν το νέφος της αιθαλομίχλης που… έπνιγε το Λεκανοπέδιο. Εκείνη την περίοδο καθιερώθηκε και ο δακτύλιος στα οχήματα, με την κυκλοφορία μονών και ζυγών εναλλάξ στο κέντρο της πρωτεύουσας, για να μην επιβαρύνεται η ατμόσφαιρα με τους ρύπους των καυσαερίων.
Σήμερα, τα δελτία ειδήσεων έχουν ειδικό ένθετο μόνο για τον καιρό, για να ξέρουμε πότε θα βρέξει, πότε θα έχει αέρα, πότε θα έχει καύσωνα κ.λπ. Για το νέφος δεν μιλάει κανένας, κανένας δεν ασχολείται με αυτό, κανένας δεν ενδιαφέρεται.
Γιατί, άραγε; Μήπως με τα μέτρα που πήραμε, με την αύξηση των τρόλεϊ και των ηλεκτρικών τρένων, με την αξιοποίηση των ΑΠΕ, με τον δακτύλιο κ.λπ., έφυγε το νέφος, διαλύθηκε, έπαψε να μας απειλεί; Δηλαδή, έχουμε πλέον έναν εφιάλτη λιγότερο;
Δυστυχώς, όχι. Το νέφος δεν έφυγε, είναι εδώ και αποτελεί τη βασική αιτία της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων άνοιας στη χώρα. Ο πλέον επιβαρυντικός παράγων για την υγεία μας δεν είναι η αιθαλομίχλη, όπως παλαιότερα, αλλά τα αιωρούμενα μικροσωματίδια με την κωδική ονομασία PM 2,5, που προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Particulate Matter, που είναι οι αντίστοιχες λέξεις στα αγγλικά.
Τα μικροσωματίδια αυτά είναι άκρως επικίνδυνα γιατί, εισπνεόμενα, κατακάθονται στους πνεύμονες και δημιουργούν πολλαπλά προβλήματα, με πρώτο τη δημιουργία καρκινικών όγκων. Προέρχονται δε από τις εξατμίσεις οχημάτων, από τα αέρια που εκλύουν τα πλοία όταν λειτουργούν οι μηχανές ή οι ηλεκτρομηχανές τους, από τη φθορά των ελαστικών κ.λπ.
Η επικινδυνότητα του φαινομένου φαίνεται από τη συγκέντρωση PM 2,5 τις πρώτες ημέρες του καύσωνα στο τέλος Ιουλίου, όταν σε θερμοκρασίες 40 βαθμών, και όχι 44 και 45 που είχαμε αργότερα, μετρήθηκε σε επίπεδα σχεδόν τριπλάσια από τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Από το 2000, σε 14 περιοχές της Αττικής, έχουν τοποθετηθεί 14 σταθμοί μέτρησης ατμοσφαιρικών ρύπων με ευθύνη του υπουργείου Περιβάλλοντος, ενώ υπάρχουν και σταθμοί που έχουν τοποθετήσει και λειτουργούν κάποια πανεπιστήμια. Οι σταθμοί αυτοί βρίσκονται στο Θησείο (στο Εθνικό Αστεροσκοπείο), στου Ζωγράφου, στη Νέα Σμύρνη, στην Αριστοτέλους, στη Γεωπονική Σχολή, στον Πειραιά, στην Αγία Παρασκευή, στα Λιόσια, στο Μαρούσι, στο Περιστέρι, στο Γουδί, στην περιοχή Αθηνάς, στο Πάτημα και στον Αρίωνα.
Τα σημεία είχαν επιλεχθεί με στόχο την ορθολογική κάλυψη του Λεκανοπεδίου.
Μετρούν βασικούς ρύπους, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το όζον και τα αιωρούμενα σωματίδια, ρύπους και μικροσωματίδια που απειλούν την υγεία μας. Τη διαχείριση των σταθμών έχει η Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας Ατμόσφαιρας (Τμήμα Ποιότητας Ατμόσφαιρας) του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), ως μέρος του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΔΠΑΡ). Η λειτουργία τους είναι υποχρέωση του ΥΠΕΝ και βασίζεται στην υποδομή που δημιουργήθηκε το 2000, η οποία αναβαθμίζεται τακτικά με ευρωπαϊκούς πόρους. Μέσω αυτών αμείβονται οι εξειδικευμένες τεχνικές εταιρείες που αναλαμβάνουν τη συντήρηση, τη ρύθμιση και τη βαθμονόμηση.
Η λήψη των δεδομένων και η διαχείρισή τους γίνεται από το Τμήμα Ποιότητας Ατμόσφαιρας, που ανήκει στη Διεύθυνση Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Θορύβου (ΔΕΑΡΘ) του ΥΠΕΝ. Τα δεδομένα μεταβιβάζονται 24 ώρες το 24ωρο στον κεντρικό υπολογιστή της Υπηρεσίας, μέσω τηλεφωνικής γραμμής. Κάθε ημέρα εκδίδεται Ημερήσιο Δελτίο Τιμών Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης. Δεν έχει καταφέρει, όμως, ακόμα να κερδίσει τη θέση του στα δελτία ειδήσεων, μολονότι πρόκειται για κάτι που μπορεί να συμβάλει και στην εμφάνιση καρκίνου, μεταξύ πολλών άλλων. Κάποτε υπήρχε, τώρα, που τα πράγματα μάλλον είναι χειρότερα, δεν υπάρχει. Γιατί;
Ποιοι είναι εκείνοι που αποφασίζουν να μην ενημερωνόμαστε για κάτι που μπορεί να μας προκαλέσει θανατηφόρα βλάβη; Πόσοι πρέπει να θυσιαστούν ακόμα για να κερδίζουν κάποιοι;
Υπάρχουν πλατφόρμες που ενημερώνουν σε πραγματικό χρόνο, σε ποιες περιοχές είναι προβληματικός, για την υγεία μας, ο αέρας που αναπνέουμε, βάσει των συγκεντρώσεων των ρύπων και της σωματιδιακής ύλης (Particulate Matter -PM).
Η μία είναι το ΙQAir, η άλλη το World’s Air Pollution και τρίτη η ελληνική πρωτοβουλία Air Quality.
Την Τετάρτη 23/7, στις 3 το μεσημέρι, όταν η θερμοκρασία χτύπησε 40+ βαθμούς Κελσίου, oι περιοχές με τα υψηλότερα επίπεδα μικροσωματιδίων PM2.5 ήταν το Περιστέρι (30 µg/m³), η Νέα Σμύρνη (24 µg/m³ – 4,8 φορές πάνω από το όριο του ΠΟΥ) και το Μαρούσι (20 µg/m³), που με τους Θρακομακεδόνες είναι περιοχές με σταθερά μέτρια προς ανθυγιεινή ποιότητα αέρα.
Οι σταθμοί που καταγράφουν τις μεγαλύτερες μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις PM2.5 είναι αυτός στον Πειραιά, στα Πετράλωνα και στους Τρεις Ιεράρχες.
Εντός της Αθήνας, τα σημεία στα οποία καταγράφονται σταθερά μεγάλες συγκεντρώσεις είναι η πλατεία Βικτωρίας, η πλατεία Καραϊσκάκη στο Μεταξουργείο, η πλατεία Κλαυθμώνος, η πλατεία Κυψέλης και το Πάρκο του Ευαγγελισμού.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, το ημερήσιο όριο για τα PM2.5 είναι 25 μg/m³ ως μέση συγκέντρωση σε 24 ώρες, το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνεται πάνω από 35 μέρες τον χρόνο. Συνθήκη που βιώνουν πια πολλές περιοχές της Ελλάδας, και δη τα αστικά κέντρα.
Επομένως, το νέφος είναι εδώ, μας απειλεί με νέες μορφές, αλλά κανένας αρμόδιος δεν αισθάνεται την υποχρέωση να ενημερώσει τον κόσμο. Το πρόβλημα όχι μόνο δεν λύθηκε, αλλά οξύνθηκε, και το κράτος σφυρίζει αδιάφορα. Μαζί και τα –υποτιθέμενα– ειδησεογραφικά ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα. Ο κόσμος στο σκοτάδι και το πάρτι των κερδοσκόπων, σε βάρος όχι απλά της υγείας μας, αλλά της ίδιας της ζωής μας, συνεχίζεται…
ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτο: Pixabay
