Μ. Κρανίδης στο “Π”: Πιστοποίηση ανελκυστήρων: Απαιτείται οργάνωση και ρεαλισμός
–Μέχρι 30 Νοεμβρίου η απλή δήλωση στο ηλεκτρονικό μητρώο
Του
ΜΑΝΟΥ ΚΡΑΝΙΔΗ
Πολιτικού Μηχανικού ΕΜΠ, MSc,
CEO «Krama Property» (www.kramaproperty.com),
Γραμματέα Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικού Συμβούλου Χαλανδρίου
Η σωστή εγκατάσταση και η ασφαλής λειτουργία των ανελκυστήρων αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην ιστορία της αρχιτεκτονικής εξέλιξης, της ανάπτυξης των κτιρίων και των δυνατοτήτων που προσφέρουν για κατοίκηση, εργασία αλλά και αναψυχή. Οι ανελκυστήρες δεν είναι απλώς ένα μέσο μεταφοράς, αλλά αυξάνουν την αξία των ακινήτων και συμβάλλουν καθοριστικά στην ποιότητα ζωής, ενώ συνδέονται και με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Όλα αυτά, όμως, υπό μία βασική προϋπόθεση: να παραμένουν ασφαλείς στην καθημερινή χρήση τους.
Παρά το γεγονός ότι η θεσμοθέτηση της διαδικασίας πιστοποίησης έχει ξεκινήσει ήδη από το 2008, μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί. Η πλειοψηφία των ανελκυστήρων της χώρας λειτουργεί χωρίς επίσημη πιστοποίηση, παρότι σε μεγάλο βαθμό συντηρούνται τακτικά. Η συντήρηση, αν και απαραίτητη, εξασφαλίζει μόνο τα στοιχειώδη της ενδεδειγμένης λειτουργίας – δεν υποκαθιστά το επίσημο πιστοποιητικό ασφάλειας. Στην καθημερινότητα, οι ανελκυστήρες θεωρούνται αυτονόητοι στα σύγχρονα κτίρια. Υπολογίζεται ότι οι ανελκυστήρες όλων των κατηγοριών ξεπερνούν τις 500.000 μονάδες πανελλαδικά, ενώ οι διαπιστευμένοι φορείς πιστοποίησης είναι μόλις 17. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι απαιτείται σημαντικός χρόνος και προγραμματισμός, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία, ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη και το διοικητικό βάρος που τη συνοδεύει. Η αποτυχία της ολοκλήρωσης της διαδικασίας για 15 έτη οφείλεται σε κακή οργάνωση της διαδικασίας, γραφειοκρατία και εκκρεμότητες από την Πολιτεία και τις εκάστοτε κυβερνήσεις.
Τον Ιούλιο του 2025, ύστερα από προτάσεις πολλών αρμοδίων φορέων (ΠΟΜΙΔΑ, ΠΟΒΕΣΑ κ.λπ.) έγινε επιτέλους η δημιουργία του ηλεκτρονικού μητρώου απογραφής στο portal Elevators.mindev.gov.gr., που λειτουργεί υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ, στο οποίο θα πρέπει να έχουν καταχωρηθεί όλοι οι εγκατεστημένοι ανελκυστήρες μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2025. Μια δήλωση με τα βασικά χαρακτηριστικά του ανελκυστήρα, χωρίς έγγραφα ή κόστος, που διαρκεί λίγα λεπτά και μπορεί αν γίνει από τους συνιδιοκτήτες ή διαχειριστή κτιρίου ή συντηρητή ή μηχανικό.
Στην επόμενη φάση, η διαδικασία προχωράει με νέες προθεσμίες για τη διαδικασία πιστοποίησης, που οφείλουν να είναι εφικτές.
Η πιστοποίηση είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει δύο βασικούς πυλώνες:
– Τεχνικό έλεγχο του ανελκυστήρα από διαπιστευμένο φορέα, ο οποίος εξετάζει όλα τα κρίσιμα συστήματα ασφαλείας, την πέδηση, τις πόρτες, τον πίνακα αυτοματισμού, τον φωτισμό και τα συρματόσχοινα.
– Έκδοση πιστοποιητικού συμμόρφωσης, που βεβαιώνει ότι ο ανελκυστήρας είναι ασφαλής και μπορεί να λειτουργεί νόμιμα.
Συνοπτικά, η διαδικασία ξεκινά συνήθως από τον συντηρητή, ο οποίος προετοιμάζει τον φάκελο με όλα τα απαιτούμενα έγγραφα: την άδεια εγκατάστασης, τα σχέδια, το ημερολόγιο συντήρησης και το συμβόλαιο. Στη συνέχεια, ο φορέας πιστοποίησης αναλαμβάνει τον επιτόπιο έλεγχο. Αν διαπιστωθούν παραλείψεις, ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής καλείται να τις διορθώσει, προτού εκδοθεί το πιστοποιητικό.
Το κόστος της πιστοποίησης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο αριθμός ορόφων, η ηλικία του ανελκυστήρα, η χρήση του κτιρίου και ο φορέας που θα αναλάβει τον έλεγχο.
Ενδεικτικά, για μια απλή αυτοψία επανελέγχου ή για την πλήρη διαδικασία σε μια πολυκατοικία μεσαίου μεγέθους, με όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές το κόστος είναι, το πολύ, 500 ευρώ. Το μεγάλο ζήτημα είναι σε παλιά ή ψηλά κτίρια, καθώς, ειδικά για τα τελευταία, λόγω των πολλών στάσεων, οι τιμές εκτοξεύονται.
Η πιστοποίηση έχει συγκεκριμένη διάρκεια ισχύος: Ένας χρόνος για ξενοδοχεία, νοσοκομεία και δημόσια κτίρια, δύο χρόνια για πολυκατοικίες κατοικιών και μόλις έξι μήνες για ανελκυστήρες πολύ μεγάλης κυκλοφορίας, όπως σε μετρό και εμπορικά κέντρα. Αυτή η περίοδος πρέπει να αλλάξει και να επεκταθεί, ειδικά για τις πολυκατοικίες.
Η παράλειψη πιστοποίησης δεν είναι απλώς μια τυπική αμέλεια. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η λειτουργία ανελκυστήρα χωρίς πιστοποιητικό είναι παράνομη. Σε περίπτωση ατυχήματος, ο διαχειριστής και οι συνιδιοκτήτες μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με βαριές ποινές, ακόμη και με ποινικές διώξεις.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι εισαγγελικές αρχές αναζήτησαν ευθύνες για ανελκυστήρες χωρίς χαρτιά, ιδίως όταν πρόκειται για χώρους με αυξημένη κίνηση, όπως νοσοκομεία ή ξενοδοχεία. Γι’ αυτό η Πολιτεία οφείλει να υποστηρίξει τη διαδικασία και ειδικά τις δύσκολες περιπτώσεις, όπου ο εκσυγχρονισμός απαιτεί μεγαλύτερο κόστος. Επίσης οφείλει να περιορίσει τη γραφειοκρατία σχετικά με τον φάκελο πιστοποίησης…
Για τους περισσότερους διαχειριστές, η πιστοποίηση αποτελεί έναν ακόμη πονοκέφαλο στη διαχείριση της πολυκατοικίας. Εκτός από τα έξοδα συντήρησης, τα κοινόχρηστα και τα ανεξόφλητα χρέη, καλούνται να συγκεντρώσουν έγγραφα, να συνεργαστούν με φορείς πιστοποίησης και να καλύψουν τα έξοδα της διαδικασίας.
Όπως λένε επαγγελματίες του χώρου, σε πολλές πολυκατοικίες οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να ανταποκριθούν οικονομικά, με αποτέλεσμα να αναβάλλουν την πιστοποίηση. Αυτό, όμως, εγκυμονεί κινδύνους τόσο για την ασφάλεια των χρηστών όσο και για τις νομικές συνέπειες σε περίπτωση ατυχήματος.
Μετά την ολοκλήρωση της απογραφής και της καταχώρισης στο ηλεκτρονικό μητρώο απαιτείται οργάνωση και ρεαλισμός. Έχουν γίνει σχετικές προτάσεις από τους κατ’ εξοχήν εμπλεκόμενους φορείς, όπως η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), η Πανελλήνια Ομοσπονδία Βιοτεχνών-Εγκαταστατών – Συντηρητών Ανελκυστήρων (ΠΟΒΕΣΑ), και είναι οι ακόλουθες:
Να εκδοθεί η νέα αναθεωρημένη ΚΥΑ για τους ανελκυστήρες βάσει των στοιχείων που θα συγκεντρωθούν στο μητρώο, με μεταβατικές διατάξεις κλιμακωτών περαιτέρω προθεσμιών αναβάθμισης ασφαλιστικών διατάξεων και καταχώρισης πιστοποιημένων ανελκυστήρων, ανά δεκαετία κατασκευής κάθε ανελκυστήρα ή με άλλες παραμέτρους που θα προκύψουν από την απογραφή στο μητρώο, ώστε να διευκολυνθούν τόσο οι πολίτες όσο και οι επαγγελματίες που θα ασχοληθούν με τις σχετικές εργασίες της υποχρεωτικής αναβάθμισης ασφάλειας και τις επιθεωρήσεις για την έκδοση πιστοποιητικών καλής λειτουργίας τους. Το πρώτιστο, βέβαια, είναι ο περιορισμός της γραφειοκρατίας.
Να καταρτιστεί και να τεθεί σε ισχύ πρόγραμμα επιδότησης έστω και μέρους του κόστους αναβάθμισης των υποχρεωτικών και μόνο διατάξεων ασφαλείας των ανελκυστήρων των παλαιών κυρίως πολυκατοικιών της χώρας, ώστε οι διαχειρίσεις τους να μπορέσουν να πείσουν τις γενικές συνελεύσεις των συνιδιοκτητών τους να αποφασίσουν και να ξεκινήσουν τις απαραίτητες ενέργειες και δαπάνες για την τεχνική αναβάθμισή τους και την πιστοποίηση και καταχώρισή τους απευθείας στο Ενιαίο Μητρώο Ανελκυστήρων, που είναι και ο τελικός στόχος. Και επίσης να ενταχθεί η δαπάνη εκσυγχρονισμού ανελκυστήρα στο ενεργό κίνητρο έκπτωσης από τον φόρο εισοδήματος, για τα επόμενα πέντε έτη, μέχρι 16.000 ευρώ για εργασίες αναβάθμισης ή ανακαίνισης.
Η πιστοποίηση ανελκυστήρων δεν είναι μια τυπική πολυτέλεια ή μια ουσιαστική διαδικασία. Είναι μια αναγκαία προϋπόθεση για τη νόμιμη και ασφαλή λειτουργία τους. Το κόστος της, εξαιρετικά υπολογίσιμο για αρκετά νοικοκυριά, παραμένει μικρό μπροστά στις συνέπειες ενός ατυχήματος. Το μήνυμα των ειδικών είναι σαφές: καλύτερα πρόληψη παρά θεραπεία.
Ένας ανελκυστήρας με πιστοποιητικό και δηλωμένος στο μητρώο προσφέρει όχι μόνο ασφάλεια στους χρήστες του αλλά και ηρεμία στους ιδιοκτήτες, καθώς γνωρίζουν ότι είναι νομικά κατοχυρωμένοι, ενώ προσδίδει αξία στα ακίνητά μας. Κοινός στόχος και ουσιαστικός σκοπός είναι η σωστή πιστοποίηση των ανελκυστήρων της χώρας, αλλά πρώτα απαιτείται οργάνωση, περιορισμός της γραφειοκρατίας, μητρώο, εφικτές προϋποθέσεις, απλοποίηση.
Επίσης, πρέπει να υπάρξει οικονομική στήριξη και εφικτό χρονοδιάγραμμα, βάσει αριθμού ανελκυστήρων και προσφοράς εταιρειών πιστοποίησης. Πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους χιλιάδες ιδιοκτήτες να δηλώσουν την πιστοποίησή τους, να πράξουν τις διαδικασίες σε λογικό χρόνο και κόστος, αφού η πλειοψηφία των λογικών ανθρώπων θέλει να είναι ασφαλές το μεταφορικό της μέσο στο κτίριο χρήσης ή ιδιοκτησίας της. Απαιτείται απλή λογική και οικονομική στήριξη των αδύναμων.
Είναι εφικτό.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ
