Θεανώ Φωτίου: “Για να αντιμετωπιστεί το έμφυλο χάσμα σε βάρος των γυναικών μέσα στο σπίτι χρειάζεται μείωση της φτώχειας και αναδιανομή προς τους οικονομικά ασθενέστερους, αποτελεσματική αντιμετώπιση της δημογραφικής γήρανσης και ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους σε όλα τα πεδία του: Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια, Στέγαση”
Στο πλαίσιο του επιστημονικού προγράμματος «Έμφυλες διακρίσεις στις πολλαπλές κρίσεις» που υλοποιείται από το Πάντειο Πανεπιστήμιο σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, η βουλεύτρια Νότιου Τομέα Αθηνών Θεανώ Φωτίου συμμετείχε σε διαδικτυακό εργαστήριο με θέμα “Φροντίδα και Οικιακή Εργασία” όπου ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
Επιχειρώ να διαβάσω τις έρευνες και να εντοπίσω τις έμφυλες ανισότητες μέσα στο σπίτι με βάση: (α) την οικονομική στενότητα, τη φτώχεια και τη δημογραφική γήρανση, και (β) το μοντέλο φροντίδας του κράτους.
Η οικονομική στενότητα, η φτώχεια και η δημογραφική γήρανση επηρεάζουν τις έμφυλες ανισότητες μέσα στο σπίτι: Πρώτον, διότι αφενός μετά από 15 χρόνια κρίσεων, οικονομική στενότητα και φτώχεια έχουν επανέλθει σε επίπεδα πολύ υψηλότερα στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες. Και αφετέρου διότι, όπως αποτυπώνεται και στις έρευνες, οι γυναίκες είναι αυτές που διαχειρίζονται τα οικονομικά του νοικοκυριού. Δεύτερον διότι η φτώχεια μετά το 2019 αυξήθηκε ισχυρότερα στις κατηγορίες που χρειάζονται περισσότερο φροντίδα, κυρίως τους ηλικιωμένους, οι οποίοι, επιπλέον, αυξάνονται και λόγω της δημογραφικής γήρανσης.
Το μοντέλο φροντίδας του κράτους στη χώρα μας είναι οικογενειοκεντρικό, αντί για κοινωνικό – κοινοτικό με αποτέλεσμα οι γυναίκες να επιβαρύνονται καθώς είναι αυτές που επωμίζονται στο σπίτι την άτυπη φροντίδα των μελών της οικογένειας. Γνωρίζω καλά τα προβλήματα του μοντέλου αυτού διότι ως Αναπληρώτρια Υπουργός από το 2015 έως τις εκλογές του 2019 επιχείρησα να το αλλάξω προς την κατεύθυνση του κοινωνικού –κοινοτικού μοντέλου. Αύξησα τον προνοιακό προϋπολογισμό πράγμα που μου επέτρεψε να αυξήσω επιδόματα όπως του Παιδιού, να δημιουργήσω νέα όπως το Στέγης και το ΚΕΑ, να ιδρύσω τα Κέντρα Κοινότητας, να θεσπίσω σχολικά γεύματα και κάρτα αλληλεγγύης για τρόφιμα, και γενικότερα να μετατοπίσω την επικέντρωση του συστήματος από την ακραία φτώχεια στις ανάγκες και των μεσαίων στρωμάτων.
Νομίζω τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά όπως φαίνεται στον πίνακα. Η φτώχεια το 2019 είχε μειωθεί όχι μόνο σε σχέση με το 2014, αλλά και σε σχέση με το 2009! Μεγαλύτερη μείωση το 2019 (σε σχέση με το 2014) είχαμε στην ποσοστιαία παιδική φτώχεια (-21,4%) και στον αριθμό παιδιών έως 6 ετών (-34,1%). Μετά το 2019 αντιστράφηκαν οι τάσεις συνεχούς μείωσης της φτώχειας με αποτέλεσμα το 2023 τα ποσοστά σε κάποιες ομάδες όπως π.χ. οι γυναίκες (22,4%) να είναι υψηλότερα από το 2014, αλλά και από το 2009, δηλαδή πριν τις αλλεπάλληλες κρίσεις. Είναι συγκλονιστικό ότι από το 2019 έως το 2023 η φτώχεια σε ηλικιωμένους πάνω από 75 έτη αυξήθηκε ποσοστιαία κατά 51,8% και σε επίπεδο ατόμων κατά 65,6%.
Η βουλεύτρια ολοκλήρωσε την ομιλία της με προτάσεις για να αντιμετωπιστεί το έμφυλο χάσμα μέσα στο σπίτι.
1.Μείωση της Φτώχειας. Δικαιότερη κατανομή του πλούτου με αναδιανομή προς τους οικονομικά ασθενέστερους. Δυστυχώς, η πολιτική της ΝΔ από το 2019 ήταν η αντίστροφη αναδιανομή προς τους οικονομικά ισχυρότερους.
2.Αντιμετώπιση Δημογραφικής Γήρανσης επιδιώκοντας:
(α) ενεργό γήρανση, ώστε η Τρίτη και Τέταρτη ηλικία να γερνάει υγιής και αυτοεξυπηρετούμενη
(β) ενίσχυση γονεϊκότητας με επαρκή στήριξη νέων ζευγαριών,
(γ) ενίσχυση ενός θετικού μεταναστευτικού ισοζυγίου ώστε και Έλληνίδες/ες να επιστρέψουν και ξένους μετανάστες να τους εντάσσουμε απρόσκοπτα αντί να γεμίζουμε το Αιγαίο με πτώματα.
3.Τελευταίο και σημαντικότερο: ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους σε όλα του τα πεδία. Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια, Στέγαση. Ειδικότερα για το προνοιακό κράτος οφείλουμε να αντικαταστήσουμε το οικογενειοκεντρικό μοντέλο – που άλλωστε βασίζεται στην πατριαρχία – με το κοινωνικό – κοινοτικό μοντέλο φροντίδας. Εδώ είναι απαραίτητες γενναιόδωρες παροχές και υπηρεσίες για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους.