Σοφία Βούλτεψη στο “Π”: Κοινό Ευρωπαϊκό Ένταλμα Απέλασης: Η περιπέτεια συνεχίζεται!

Της
ΣΟΦΙΑΣ ΒΟΥΛΤΕΨΗ
Βουλευτού ΝΔ Β3 Νότιου Τομέα Αθηνών,
πρώην υφυπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου,
Δημοσιογράφου

Τα τελευταία 15 χρόνια, ο πλανήτης μας ζει μέσα στην απόλυτη παράνοια: Ο ένας πόλεμος διαδέχεται τον άλλον και όλοι μαζί προκαλούν τεράστια μεταναστευτικά κύματα. Η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο το 2015, όταν επικράτησε το απόλυτο χάος. Το 2023 είχαμε τον υψηλότερο αριθμό συγκρούσεων από το 1946 και τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν τα πιο βίαια των πέντε τελευταίων δεκαετιών.

Σήμερα βρισκόμαστε στο 2025. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάστηκε δέκα ολόκληρα χρόνια για να καταρτίσει το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η εφαρμογή του οποίου θα αρχίσει (;) το 2026 – βάζω το ερωτηματικό διότι οι περισσότερες χώρες βρίσκονται πολύ μακριά από την πολυπόθητη εφαρμογή.

Το καταπληκτικό είναι πως το Σύμφωνο δεν περιέλαβε το κρίσιμο ζήτημα των επιστροφών. Με αποτέλεσμα να κάνει ο καθένας ό,τι του κατεβαίνει στο κεφάλι – συνήθως τίποτε άλλο εκτός από εξαγγελίες και ευχολόγια.

Μετά από πολλές πιέσεις και αφού οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης άρχισαν να κλείνουν τα σύνορά τους, καταργώντας στην πράξη τη Συνθήκη Σένγκεν, εξαγγέλλοντας «απορρίψεις στα σύνορα», αδιαφορώντας για το γεγονός ότι οι χώρες του Νότου είναι χώρες πρώτης υποδοχής με θαλάσσια σύνορα –ως γνωστόν, στη θάλασσα δεν γίνονται «απορρίψεις»–, και αφού η Ακροδεξιά ανέβηκε στα ύψη, έδωσαν στις 11 του περασμένου Μαρτίου μια πρόταση.

Πρόκειται για την Πρόταση Κανονισμού για ένα νέο κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιστροφών (ουδέποτε εξηγήθηκε, βέβαια, γιατί το νέο κοινό σύστημα ασύλου δεν συνδυάστηκε με το κοινό σύστημα επιστροφών).

Η αλήθεια είναι ότι δεν χρειαζόμαστε ιδιαίτερες εξηγήσεις. Όλοι καταλαβαίνουμε πως –στο πλαίσιο της ήσσονος προσπάθειας– είναι ευκολότερο να ρυθμίσει κανείς την είσοδο (άλλωστε προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο), παρά την έξοδο.

Η Πρόταση Κανονισμού (που πρέπει να εγκριθεί και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) περιλαμβάνει μια σωστή και ενδιαφέρουσα καινοτομία: Τη θέσπιση της Ευρωπαϊκής Εντολής Επιστροφής, δηλαδή ένα ευρωπαϊκό ένταλμα απέλασης.

Προβλέπεται μια σειρά μέτρων, αλλά βέβαια –και σωστά– κάθε αίτημα ασύλου θα συνεχίσει να εξετάζεται ατομικά και τον τελικό λόγο θα έχει πάντα η Δικαιοσύνη.

Και για να μην μπερδευόμαστε: Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση μεταξύ των αναγνωρισμένων προσφύγων και αυτών που λαμβάνουν απορριπτικές (εξατομικευμένες, επαναλαμβάνω) αποφάσεις.

Το κοινό Ευρωπαϊκό Ένταλμα Επιστροφής δεν θα αφορά τους πρόσφυγες, διότι όσοι λαμβάνουν τη διεθνή προστασία έχουν δικαίωμα παραμονής στη χώρα που τους το παρέχει. Δεν θα αφορά επίσης τους αιτούντες άσυλο, διότι και γι’ αυτούς θα ακολουθείται η εξατομικευμένη διαδικασία ελέγχου της καθεμίας περίπτωσης ξεχωριστά.

Θα αφορά μόνο εκείνους για τους οποίους έχει εκδοθεί απορριπτική απόφαση σε κάποια χώρα-μέλος της ΕΕ και επομένως θα μπορούν να επιστραφούν απευθείας από τη χώρα στην οποία εντοπίζονται.

Επομένως, το κοινό Ευρωπαϊκό Ένταλμα Επιστροφής αφορά μόνο τους απορριφθέντες. Αλλά το Βερολίνο ζητά από την Ελλάδα να επιστραφούν στη χώρα μας εκείνοι που έχουν λάβει το καθεστώς του πρόσφυγα και (νομίμως) έχουν ταξιδέψει στη Γερμανία, καθώς, βάσει του Δουβλίνου, ο πρόσφυγας πρέπει να παραμένει στη χώρα που του έδωσε τη διεθνή της προστασία.

Κατά την πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς έγινε σαφές πως επί του θέματος υπάρχει διαφωνία. Με τον κ. Μητσοτάκη να απαιτεί κατανόηση για την Ελλάδα, μια χώρα πρώτης υποδοχής που φυλάσσει τα ευρωπαϊκά σύνορα.

Πολύ περισσότερο όταν, βάσει της συμφωνίας του νέου γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού, οι περισσότερες αποφάσεις μετατίθενται ως προς την εφαρμογή τους για μετά από δύο χρόνια, όσον αφορά τα υπερβολικά προνόμια που η Γερμανία προσφέρει στους μετανάστες.

Το πρόβλημα, πάντως, ως προς το (μελλοντικό) κοινό Ευρωπαϊκό Ένταλμα Απέλασης είναι ότι ο Κανονισμός, για άλλη μία φορά, καταγράφει το «τι», αλλά όχι το «πώς». Πώς, δηλαδή, θα γίνονται οι επιστροφές, αφού οι περισσότερες χώρες προέλευσης δεν τις αποδέχονται.

Με λίγα λόγια, η περιπέτεια συνεχίζεται!

Και το μόνο που επιβεβαιώνεται είναι ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για δύσκολα προβλήματα…

ΤΟ ΠΑΡΟΝ