Μ. Κοντοτόλη στο “Π”: Τα μουσεία ως χώροι μνήμης, παιδείας και διαλόγου

Της
ΜΑΡΙΝΑΣ ΚΟΝΤΟΤΟΛΗ
Βουλευτού ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Τρικάλων

Τα μουσεία είναι κατεξοχήν χώροι γνωριμίας και επαφής με το παρελθόν μας. Φιλοξενούν τις σπουδαίες επιτεύξεις προηγούμενων ιστορικών περιόδων: Έργα τέχνης και αντικείμενα που αποτυπώνουν δεξιότητες, αισθητική αντίληψη και τεχνική πρόοδο. Μέσα από αυτά, ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με εκφάνσεις του καθημερινού βίου, αντλώντας έναν πλούτο πληροφοριών και ερεθισμάτων.

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, σήμερα, 18 Μαΐου, μας δίνεται η ευκαιρία να αναστοχαστούμε: Πώς, σε μια ευνομούμενη χώρα και μάλιστα χώρα-κοιτίδα πολιτισμού, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις ώστε ο πολιτισμός να είναι δικαίωμα όλων; Πώς διασφαλίζουμε ότι τα μουσεία λειτουργούν ως χώροι μνήμης, διαλόγου, παιδείας και καινοτομίας;

Αν θέλουμε να σχεδιάσουμε το μέλλον μαθαίνοντας από το παρελθόν, αυτοί οι χώροι οφείλουν να είναι ανοιχτοί, όχι κλειστοί. Όχι για να επιβεβαιώσουν ένα στατικό αρχέτυπο, αλλά για να προσφέρουν μια βιωματική, διαδραστική εμπειρία, μια διαδρομή που μας μεταφέρει από το χθες στο σήμερα, με σταθμούς που εμπνέουν και συγκινούν.

Αυτήν τη δυνατότητα παίδευσης οφείλουμε να την εξασφαλίσουμε για όλους, και ιδίως για τους νέους. Σε μια εποχή κρίσης αξιών και ταυτότητας, η επαφή με την Ιστορία μέσω εικόνων, αντικειμένων και αφηγήσεων μάς βοηθά να διαμορφωθούμε, να συνδεθούμε με το ιστορικοκοινωνικό παρελθόν, να κατανοήσουμε τις αλληλεπιδράσεις που διαμόρφωσαν την ανθρώπινη πορεία. Να εμπνευστούμε, να ηθικοποιηθούμε, να ελπίσουμε.

Η επικοινωνία με την Ιστορία οφείλει να είναι ένας ζωντανός διάλογος. Ένα βίωμα, μια ανάγκη, μια στιγμή της καθημερινότητας. Σε αυτόν τον σκοπό, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να αποδειχθούν πολύτιμος σύμμαχος. Τα μουσεία δεν χάνουν την αυθεντικότητά τους όταν εκσυγχρονίζονται, αντιθέτως, διευρύνουν την εμβέλειά τους, ανοίγονται σε νέο κοινό και εμπλουτίζουν την εμπειρία.

Τα μουσεία δεν είναι απλώς μια προθήκη ή μια ταμπέλα. Είναι η ταυτότητά μας.

Οφείλουμε, λοιπόν, να διαμορφώνουμε πολιτικές που επενδύουν στον πολιτισμό, που ενισχύουν τον ηθικοπαιδαγωγικό ρόλο των μουσείων, που τα φέρνουν κοντά στον άνθρωπο, στις τοπικές κοινωνίες, στους νέους.

Και αυτό σημαίνει μουσεία που είναι όχι μόνο ανοιχτά, αλλά και προσβάσιμα, λειτουργικά, φιλόξενα. Που σέβονται τον επισκέπτη, διευκολύνουν τον διάλογο, εξασφαλίζουν αξιοπρέπεια και φροντίδα σε κάθε πτυχή της εμπειρίας – για όλους.

Όταν η πόρτα ενός μουσείου είναι ανοιχτή, είναι ανοιχτή και η πόρτα της Ιστορίας. Είναι ανοιχτή η πόρτα του πνεύματος. Είναι ανοιχτή η σκέψη.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ