Παραμένουν στα συρτάρια τα μέτρα για την αντιμετώπιση του Δημογραφικού
ΕΝΩ ΚΛΕΙΝΟΥΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΛΟΓΩ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ
–Για παρεμβάσεις ακούσαμε από την πρώην υπουργό, λύσεις υπόσχεται η νέα υπουργός, αλλά ακόμα δεν έχει νομοθετηθεί τίποτα
Τη στιγμή που ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται δραματικά και πολλοί μιλάνε για μη αναστρέψιμη κατάσταση, που οι μαθητές στα σχολεία λιγοστεύουν χρόνο με τον χρόνο και οι προβλέψεις γίνονται ολοένα και πιο δυσοίωνες, από πλευράς κυβέρνησης ακούμε προθέσεις, μελέτες, δοξασίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αλλά ακόμα δεν έχει νομοθετηθεί τίποτα.
Το ΙΟΒΕ, από την πλευρά του, τονίζει ότι σε 25 χρόνια ο ενεργός πληθυσμός θα έχει μειωθεί κατά 35% με 40%, τα Ταμεία θα βρίσκονται στο χείλος της κατάρρευσης και θα ψάχνουμε εργατικό δυναμικό για να κάνουμε τις δουλειές μας. Ας ξεκινήσουμε με την εφιαλτική κατάσταση του νέου πληθυσμού, των μαθητών δηλαδή, που αποτελούν την ελπίδα του έθνους, η οποία, όμως, όσο πάει και σβήνει…
Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, η περιοχή που εμφανίζεται ανάγλυφα το πρόβλημα είναι η Δυτική Ελλάδα. Από την Αιτωλοακαρνανία μέχρι την Ηλεία. Στην περιοχή, τον περασμένο Σεπτέμβριο δεν άνοιξαν 9 δημοτικά σχολεία και 23 νηπιαγωγεία, γιατί δεν υπήρχαν παιδιά.
Σύμφωνα με στοιχεία του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών Αθανάσιου Μπαλέρμπα, μόλις 60.000 παιδιά με ελληνική ιθαγένεια και 9.000 με αλλοδαπή φοιτούν το 2025 στην Α’ Δημοτικού. Η σύγκριση με το 2010 –όταν τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 100.000 και 15.000 αντίστοιχα– αποτυπώνει μια μείωση σχεδόν 40% στον αριθμό των εγγραφών μέσα σε μία 15ετία.
Οι εκτιμήσεις για το μέλλον είναι ακόμη πιο δυσοίωνες: Μέχρι το 2100, ο αριθμός των μαθητών των πρώτων δύο βαθμίδων εκπαίδευσης αναμένεται να μειωθεί κατά 32,1% (413.000 λιγότεροι μαθητές).
Ο κ. Μπαλέρμπας υπογράμμισε πως η αναλογία γεννήσεων – θανάτων είναι πλέον 1 προς 2: για κάθε παιδί που γεννιέται αντιστοιχούν δύο θάνατοι. Από το 2018 και μετά, οι γεννήσεις παραμένουν κάτω από τις 80.000 ετησίως, ενώ το 2021 οι θάνατοι έφτασαν τους 146.000.
Η δραστική πτώση του μαθητικού πληθυσμού έχει ήδη πρακτικές συνέπειες: Σε πολλές περιοχές, σχολεία σταματούν να λειτουργούν λόγω έλλειψης παιδιών και αξιοποιούνται μόνο ως εκλογικά κέντρα.
Οι διευθυντές των σχολείων εκπέμπουν «SOS», επισημαίνοντας πως το φαινόμενο συνοδεύεται και από αύξηση των παιδιών με ειδικές ανάγκες. Η μείωση του μαθητικού πληθυσμού δεν σταματά στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία γεννήσεων της ΕΛΣΤΑΤ, έρχονται δύσκολες μέρες και για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, πρώτα στο γυμνάσιο και μετά από λίγα χρόνια στο λύκειο.
Το πρώτο χτύπημα στη Δευτεροβάθμια υπήρξε το 2023 – 2024, στο γυμνάσιο. Εισήλθαν αυτοί του 2011, ενώ αποφοίτησαν αυτοί του 2008. Αποτέλεσμα: -1.874 μαθητές.
Το 2024 – 2025 εισήλθαν αυτοί που γεννήθηκαν το 2012, δηλαδή η γενιά των Μνημονίων, ενώ έχουν αποφοιτήσει αυτοί του 2009. Αποτέλεσμα: -17.562 μαθητές.
Το 2025 – 2026 θα εισέλθουν αυτοί που γεννήθηκαν το 2013, ενώ θα έχουν αποφοιτήσει αυτοί του 2010. Αποτέλεσμα: -20.632 μαθητές, και πάει λέγοντας.
Το 2026 – 2027 οι μαθητές των γυμνασίων θα είναι λιγότεροι κατά 64.347 σε σχέση με το 2022 – 2023.
Μέτρα μόνο στα λόγια…
Και ενώ το Δημογραφικό εξελίσσεται με πολύ γρηγορότερους ρυθμούς από τους αναμενόμενους, η κυβέρνηση… μηρυκάζει το περίφημο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπισή του, το οποίο είχε εξαγγελθεί από την πρώην υπουργό Οικογένειας κ. Ζαχαράκη και βγήκε πάλι στον… αφρό από τη νέα υπουργό κ. Μιχαηλίδου.
Σύμφωνα με τη νέα υπουργό, η οποία έγινε πρόσφατα και μητέρα, το σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση του Δημογραφικού έχει ορίζοντα δεκαετίας και πόρους ύψους 20 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, για την ενίσχυση των γεννήσεων και τη στήριξη της οικογένειας προβλέπονται 17 δράσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν την αύξηση του επιδόματος παιδιού κατά 60,7% για τους δικαιούχους της 3ης κλίμακας, την απαλλαγή φόρου των οικειοθελών παροχών από εργοδότες προς εργαζόμενους γονείς, την πλήρη εξίσωση των τριτέκνων με τους πολύτεκνους με όλα τα ευνοϊκά μέτρα (ελεύθερες μετεγγραφές φοιτητών, αυξημένη μοριοδότηση για διαγωνισμούς ΑΣΕΠ κ.ά.). Το κόστος όλων των δράσεων ανέρχεται σε 280 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Για την ενίσχυση της απασχόλησης προβλέπονται 5 δράσεις, με έμφαση στην αύξηση της απασχόλησης των γυναικών και των συνταξιούχων, με εκτιμώμενο κόστος 25 εκατ. ευρώ έως το 2027.
Για τη διαχείριση της μακροζωίας προβλέπονται 7 δράσεις, με θεσμοθέτηση της Γηριατρικής, την αναβάθμιση των ΚΑΠΗ αλλά και πρόγραμμα για τη φοίτηση ηλικιωμένων στα πανεπιστήμια.
Το κόστος ανέρχεται σε 4,5 εκατ. ευρώ έως το 2027.
Για την τοπική ανάπτυξη προβλέπονται 9 δράσεις, οι οποίες, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν την κατασκευή σύγχρονων φοιτητικών εστιών, την ανάπτυξη τηλεϊατρικής, την πρόσληψη γονέων σε δήμους με κριτήριο την εντοπιότητα, την κοινωνική κατοικία κ.ά. Το κόστος εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 710 εκατ. ευρώ έως το 2030.
Για το 2025 εκτιμάται ότι μπορούν να υλοποιηθούν 44 δράσεις, ενώ οι υπόλοιπες 56 θα τρέξουν σταδιακά τα επόμενα έτη.
Μια σειρά μέτρων, όπως η αύξηση στο επίδομα γέννησης, που ξεκινά από τα 2.400 και φτάνει έως τα 3.500 ευρώ, τα vouchers για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, που ανέρχονται στα 77 εκατ. ευρώ, η αύξηση των θέσεων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και οι «Νταντάδες της Γειτονιάς» υλοποιούνται ήδη, ενώ άλλα μέτρα, όπως η αύξηση του επιδόματος παιδιού και τα κίνητρα για την αύξηση της απασχόλησης σε στοχευμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι νέοι άνω των 30 ετών και οι γυναίκες, δεν έχει καν νομοθετηθεί!
Γεννάτε… γιατί χανόμαστε
Πολλαπλή προειδοποίηση για τις δυσμενείς επιπτώσεις που ήδη διαφαίνονται στην αγορά εργασίας εξαιτίας του Δημογραφικού έρχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και το ΚΕΠΕ.
Το ΔΝΤ αναφέρει ότι, όπως και σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ, ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας της Ελλάδας αναμένεται ότι θα μειώνεται σταθερά τις επόμενες δεκαετίες. Η πρόβλεψή του είναι για μείωση της τάξης του 35% έως το 2050, με το εργατικό δυναμικό σε ηλικία εργασίας από περίπου 6,6 εκατομμύρια το 2023 να μειώνεται σε περίπου 4,3 εκατομμύρια έως το 2050.
Τις επιπτώσεις που θα έχει στο Δημογραφικό η έλλειψη εργαζομένων αναλύει η Τράπεζα της Ελλάδος και καλεί την κυβέρνηση να πάρει μέτρα, για να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό της χώρας περισσότερες γυναίκες και νέοι.
«Η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό ιδίως των γυναικών και των νέων έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς η γήρανση του πληθυσμού ενδέχεται να ασκήσει πιέσεις στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης», τονίζεται στην έκθεση της ΤτΕ, καθώς, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, μέσα σε μία δεκαετία ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 ετών αυξήθηκε κατά 13,3%, ενώ το μερίδιό τους στο σύνολο του πληθυσμού ανήλθε στο 22,8%.
Την ίδια στιγμή, μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για την αγορά εργασίας αποκαλύπτει ότι στην ομάδα 30 – 40 ετών οι θέσεις εργασίας μειώνονται, ενώ σε άλλες ηλικίες αυξάνονται.
ΤΟ ΠΑΡΟΝ