Ιερός πόλεμος κατά της ίδρυσης Εκκλησιαστικής Τράπεζας
–Αντιδράσεις και προβληματισμοί στη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου – Οι θέσεις που εξέφρασαν οι μητροπολίτες
Δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία η πρόταση για την ίδρυση Τράπεζας από την Εκκλησία, αφού το θέμα έχει… ιστορία από τη δεκαετία του 1960, ενώ είχε ξανασυζητηθεί και το 1982, στην πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με υπουργό Παιδείας τον αείμνηστο Αντώνη Τρίτση. Ωστόσο, κανένας δεν περίμενε να έρθει και πάλι στο προσκήνιο ύστερα από 43 χρόνια, σε μια εποχή μάλιστα που ο κόσμος έχει οργή κατά των τραπεζών, γιατί τους χρεώνει τα όσα δεινά τραβάει τα τελευταία 15 χρόνια.
Όσο κι αν η Εκκλησία προσπαθεί να υποβαθμίσει το θέμα, και μόνο η αναφορά του, έστω και υπό τύπον πρωτόλειου σχεδιασμού, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των πιστών, πολλών κληρικών και λαϊκών μελών εκκλησιαστικών συμβουλίων, που τόνιζαν ότι είναι τουλάχιστον προκλητικό η Ορθόδοξη Εκκλησία να θέλει να ακολουθήσει αυτά που μέχρι τώρα απέρριπτε μετά βδελυγμίας και τα θεωρούσε ως βασικό λόγο των διαφορών της με τους Καθολικούς.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ορθόδοξοι ιεράρχες είχαν καταφερθεί από άμβωνος αλλά και από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κατά των Παπικών, επειδή διατηρούν την Τράπεζα του Βατικανού, μέσω της οποίας παίζουν πολιτικοοικονομικά παιχνίδια, τα οποία δεν συνάδουν με την πνευματικότητα και την αλληλεγγύη που αντιπροσωπεύει η Εκκλησία. Η Εκκλησία, έλεγαν χαρακτηριστικά, διδάσκει αγάπη, αλτρουισμό, συμπαράσταση και ως εκ τούτου δεν μπορεί να δανείζει με τόκο, δεν μπορεί να κάνει κατασχέσεις σε περιουσίες φτωχών ανθρώπων, δεν μπορεί να μπαίνει στη λογική της συναλλαγής και του κέρδους. Κατά συνέπεια, Εκκλησία και Τράπεζα είναι δύο έννοιες ασυμβίβαστες και ασύμμετρες με την Ορθοδοξία.
Η Εκκλησία, υπογράμμιζαν, μόνο μία Τράπεζα αποδέχεται και τιμά, την Αγία Τράπεζα. Που είναι ένα σύμβολο θυσίας, μυσταγωγίας, λατρείας. Που είναι υπερκόσμια και δεν έχει σχέση με τα εγκόσμια. Και κατά συνέπεια δεν μπορεί να σχετίζεται με τη συναλλαγή και το χρήμα, με τόκους και επιτόκια, με μπίζνες και προγράμματα.
Η ανησυχία του κόσμου έφερε το θέμα και στην τελευταία συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, όπου πολλοί ιεράρχες εμφανίστηκαν θορυβημένοι, αν και δεν καταφέρθηκαν εναντίον του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, που φρόντισε πάντως να κρατήσει χαμηλά το θέμα και δεν εμφανίστηκε διατεθειμένος να το συζητήσει, για να μην ταράξει τα νερά στην Εκκλησία της Ελλάδος σε μια περίοδο πολλών ανακατατάξεων, που θα μπορούσαν να πλήξουν ανεπανόρθωτα το κύρος της.
Προς το παρόν, φαίνεται ότι το θέμα παγώνει, αλλά οι αντιδράσεις θα συνεχιστούν και θα ενταθούν, γιατί, όπως έλεγαν συνοδικοί μητροπολίτες, αν δεν σταματήσει τώρα, που είναι νωρίς, η κάθε σκέψη για τράπεζες και συναλλαγές, αργότερα θα είναι πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα.
Οι απόψεις που ακούστηκαν στην Ιερά Σύνοδο για το θέμα συνοψίζονται στα εξής:
1. Δεν είναι δυνατόν να τίθενται τέτοια θέματα, ακόμα και για διερευνητικό διάλογο, χωρίς να υπάρχει κάποια μελέτη από έγκριτους επιστήμονες, νομικούς, οικονομολόγους κ.λπ. Ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα και θέλει να προχωρήσει την ιδέα τι παρελθόν έχει, ποιος είναι, γιατί το κάνει, για δικό του συμφέρον ή επειδή τον έχουν βάλει κάποιοι άλλοι, που δεν θέλουν να εμφανιστούν;
2. Οι παρασκηνιακές διαδικασίες δεν έχουν κάνει καλό στην Εκκλησία, καθώς το ίδιο είχε γίνει και με το ΤΑΙΠΕΔ το 2022 για την αξιοποίηση των εκτάσεων της Εκκλησίας στο Σχιστό. Την επένδυση την είχε ανακοινώσει ο πρωθυπουργός εν χορδαίς και οργάνοις, αλλά τελικά αποδείχθηκε… φούσκα, γιατί δεν υπήρχε σωστός σχεδιασμός, ενώ οι μελέτες ήταν ελλιπείς, με αποτέλεσμα το πρότζεκτ να ακυρωθεί. Μήπως και εδώ έχουμε ένα παρόμοιο φιάσκο, που πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί;
3. Τέτοιου είδους αποφάσεις, που δεσμεύουν ολόκληρη την Εκκλησία της Ελλάδος και έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην αξιοπιστία και στο κύρος της, δεν πρέπει να λαμβάνονται από την ΕΚΥΟ, την Εκκλησιαστική Κεντρική Υπηρεσία Οικονομικών, αλλά από την Ιερά Σύνοδο.
4. Το θέμα προέκυψε ξαφνικά, με αποτέλεσμα να αιφνιδιαστεί η Ιεραρχία αλλά και ο κόσμος. Αν γινόταν διαφορετικά, αν είχε ενημερωθεί η Ιεραρχία, ίσως υπήρχε έδαφος για κάποια συζήτηση.
Αυτά για το σήμερα. Γιατί το θέμα Εκκλησιαστική Τράπεζα έχει… ιστορία από το 1960. Όπως ανέφερε σχετικά το in.gr, η υπόθεση είχε εμφανιστεί τη δεκαετία του 1960 και είχε συνδυαστεί με τον διαχωρισμό Εκκλησίας και Κράτους. Τη δημιουργία Τράπεζας από την Εκκλησία είχε υποστηρίξει ο τότε Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος, μόλις ανέλαβε καθήκοντα, το 1962. Ήταν τέτοιος ο σάλος που ξεσηκώθηκε και τέτοιες οι αντιδράσεις, που ανάγκασαν τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή να τον πιέσει σε βαθμό που υπέβαλε παραίτηση, για να αποφευχθεί έναςεθνικός διχασμός. Μόλις 13 μέρες κράτησε τη θέση του Αρχιεπισκόπου. Η Τράπεζα τον έστειλε στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Ας προσέχουν, λοιπόν, και οι σημερινοί, αν δεν θέλουν να έχουν την ίδια τύχη…
ΤΟ ΠΑΡΟΝ