Η πολιτική υποθήκη των στρατηγών
Αυτό που εσυνέβη δεν ήταν μη αναμενόμενο, παρά το σοκ που προς στιγμή προκάλεσε, γιατί ακριβώς τα τελευταία πέντε χρόνια ο νέος «σουλτάνος» της Άγκυρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανακαλύπτοντας, αποκαλύπτοντας ή κατασκευάζοντας διάφορα σενάρια συνωμοσίας εναντίον του από το στράτευμα, ροκανίζει τον θρόνο του Κεμάλ, ευνουχίζει την εξουσία του στρατεύματος και δημιουργεί μια νέα τάξη πραγμάτων σε ό,τι αφορά τις δομές εξουσίας στο τουρκικό πολιτικό σύστημα.
Ο τούρκος πρωθυπουργός, διαθέτοντας σχέδιο και ιδεολογία καθώς και μια πολυεπίπεδη ομάδα νέων πολιτικών συνεργατών, επιστημόνων και προσωπικοτήτων που στελεχώνουν και θα στελεχώσουν το αναγεννώμενο νέο πολιτικό σύστημα, προχώρησε τα τελευταία χρόνια μεθοδικά, συστηματικά και αποτελεσματικά σε κινήσεις αποκεφαλισμού, διάβρωσης και εσωτερικής εξόντωσης ή αποδυνάμωσης του στρατογραφειοκρατικού κεμαλικού συστήματος εξουσίας, φθάνοντας στο σημείο να συλλάβει και να φυλακίσει μεγάλη ομάδα αξιωματικών του στρατεύματος, συμπεριλαμβανομένων και στρατηγών, με στόχο την καθυπόταξη του στρατεύματος στη βούληση της πολιτικής εξουσίας της χώρας.
Αυτό που εσυνέβη με την παραίτηση των στρατηγών, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ενδεχομένως και ως παράδοση, σε έναν εσωτερικό πόλεμο που διεξάγεται εδώ και πολλά χρόνια, στο πλαίσιο ενός δυισμού εξουσίας που υπήρχε στην Άγκυρα και τον οποίο φαίνεται να κερδίζει προς το παρόν κατά κράτος ο τούρκος πρωθυπουργός.
Οι τούρκοι στρατηγοί παραιτήθηκαν για να μην επιτρέψουν στον Ερντογάν να τους διασύρει, εκδιώκοντάς τους στις επικείμενες κρίσεις, αλλά και για να τον καταγγείλουν μέσα από την πρωτοφανή αυτή κίνησή τους στην τουρκική κοινή γνώμη, στέλνοντας και μηνύματα στο εσωτερικό του στρατεύματος. Ο διασυρμός τον οποίο θα υφίσταντο δεν θα ήταν η αποπομπή των ιδίων, αλλά η με τη δική τους αναγκαστική συναίνεση εκκαθάριση, μέσα από τις κρίσεις, κεμαλικών ανώτατων αξιωματικών από το στράτευμα, μέσα από διαδικασίες που ελέγχει ο Ερντογάν, και η μετατροπή της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, από πανίσχυρη εξουσία, σε μαριονέτες του.
Κατέγραψαν δηλαδή μια υποθήκη, παραδίδοντας όρθιοι την εξουσία, η οποία καταγράφεται ως αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια του τούρκου αξιωματικού, στον «σκληρό δίσκο» του στρατεύματος.
Το ζήτημα είναι πώς προχωρούν τα πράγματα από εδώ και πέρα. Όλα δείχνουν πως ο ευφυής και αποφασιστικός, εν πολλοίς αδίστακτος και αυθάδης, «νέος σουλτάνος» της Άγκυρας ελέγχει θα λέγαμε απολύτως το πολιτικό σύστημα, πραγματοποιώντας, όπως έχουμε ξαναγράψει, τη δική του «επανάσταση» που καθοδηγείται από κέντρα εντός και εκτός Τουρκίας (βλ. Φετχουλάχ Γκιουλέν) και που μετατρέπει το πολιτικό σύστημα από κεμαλικό σε ένα ιδιότυπο ισλαμοδημοκρατικό.
Όλα δείχνουν πως ο βασικός στόχος του Ερντογάν είναι η κατεδάφιση του Κεμαλισμού, πράγμα που το κάνει χωρίς να το λέει, και η μετατροπή του ιδίου και της ομάδας του σε νέα ιστορικά σύμβολα «επαναστατικής εξουσίας» που θα οδηγήσει σε «επανίδρυση» σε μια μεταμοντέρνα έκδοση της Οθωμανικής Ισλαμικής Αυτοκρατορίας. Φυσικά ο δρόμος είναι μακρύς, δύσκολος και με μεγάλα ρίσκα, η Τουρκία έχει έναν διεθνή περίγυρο ασταθή και εν μέρει εχθρικό, η υπερθέρμανση της οικονομίας της μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική κρίση με ανεξέλεγκτες συνέπειες, ενώ το κουρδικό ζήτημα εντός της Τουρκίας βρίσκεται σε συνθήκες ενεργού ανάφλεξης. Το Βόρειο Ιράκ οδηγείται, εν προκειμένω, νομοτελειακά σε ανεξαρτητοποίηση, η κουρδική νοτιοανατολική Τουρκία διεκδικεί ένοπλα την πολιτική της αυτονομία, ενώ το μέγα πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει στο εγγύς μέλλον η Τουρκία του «νεοσουλτάνου» Ερντογάν συνίσταται στο ιδιότυπο πάντρεμα της ισλαμικής ιδεολογίας με το δημοκρατικό σύστημα, εγχείρημα έμπλεο ρίσκων και προβλημάτων, τα οποία αφεύκτως θα αναδειχθούν στην πορεία εφαρμογής του εγχειρήματος.
Κατόπιν τούτου, οφείλει κανείς να αναγνωρίσει πως η απόφαση των στρατηγών να αποχωρήσουν όρθιοι και αξιοπρεπείς δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο και τίποτα λιγότερο από μια πολιτική υποθήκη του στρατεύματος για το μέλλον.