Εμπορευματοποίηση
Γράφει λοιπόν ο Μαραντόνα στην αυτοβιογραφία του, Εγώ ο Ντιέγκο (Εκδόσεις Διόπτρα, 2001): «Αυτό που με έκανε πάντα υπερήφανο περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο ήταν να παίζω στην Εθνική Ομάδα της Αργεντινής. Πάντα, όσα εκατομμύρια δολάρια κι αν με πλήρωναν στις ομάδες που έπαιζα. Τίποτα, απολύτως τίποτα δεν μπορούσε να συγκριθεί με αυτό. Γιατί η αξία του να παίζεις στην Εθνική Ομάδα δεν μετριέται με χρήματα, μετριέται με δόξα.
Κι αυτό θα ήθελα να το βάλουν καλά στο μυαλό τους τα σημερινά και τα αυριανά παιδιά: δεν μπορούμε να χαρίζουμε τη μαγεία του αργεντινού ποδοσφαιριστή και της φανέλας με τις γαλάζιες και λευκές ρίγες»…
Ο Μαραντόνα -μαζί με πάρα πολλά άλλα- θα μείνει επίσης στην ιστορία, γιατί ήταν ο μοναδικός που αντιτάχθηκε στη μιντιοκρατία και τη δικτατορία της τηλεόρασης. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986 συγκεκριμένα, τότε που τσάκισε την εθνική της Αγγλίας με δύο γκολ, ένα εκ των οποίων ήταν με το «χέρι του θεού», ήταν ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που είχε αντιδράσει έντονα στην απόφαση διεξαγωγής των αγώνων μες στο καταμεσήμερο για να μη χαθούν οι απευθείας μεταδόσεις, και ας ήταν η πιο εξαντλητική ώρα για να αγωνιστούν οι ποδοσφαιριστές.
Έκτοτε η κυριαρχία της τηλεόρασης και η εμπορευματοποίηση είναι σαρωτική. Αρκεί να αναφέρουμε ότι τώρα η διαφήμιση που σχετίζεται με το Παγκόσμιο Κύπελλο, που θα προβληθεί σε 189 χώρες, εκτιμάται ότι θα φθάσει το 1 δισ. δολάρια. Από κοινού οι δύο αυτές τάσεις μείωσαν το κύρος του ποδοσφαίρου (μεταφέροντας το κέντρο βάρους και σχολιασμού στους σπόνσορες και έξω από τα γήπεδα) και άλλων φαινομένων, όπως η πολιτική, επανακαθορίζοντας μάλιστα το περιεχόμενό τους. Η είδηση, παραδείγματος χάρη, για την απόφαση της εθνικής ομάδας της Βραζιλίας να κόβει εισιτήρια στις 14 προγραμματισμένες προπονήσεις της γέννησε πολλές απορίες για την ποιότητα αυτών των προπονήσεων: θα προέχει ο εντοπισμός και η διόρθωση των λαθών ή το θέαμα;
Γράφει ο Εντουάρντο Γκαλεάνο, στο βιβλίο Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου (Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 1998), για την εμπορευματοποίηση: «Στον βαθμό που το άθλημα έχει βιομηχανοποιηθεί έχει χαθεί σιγά – σιγά η ομορφιά που γεννιέται από τη χαρά που νιώθει κανείς γιατί παίζει… Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο καταδικάζει ότι είναι άχρηστο, και είναι άχρηστο οτιδήποτε δεν αποφέρει κέρδη…
Το ποδόσφαιρο έχει μετατραπεί σε θέαμα, με λίγους πρωταγωνιστές και πολλούς θεατές, σε ποδόσφαιρο για κοίταγμα, και το θέαμα έχει μετατραπεί σε μια από τις πιο επικερδείς οικονομικές δραστηριότητες στον κόσμο, δεν οργανώνεται για να γίνει παιχνίδι, αλλά για να αποφευχθεί το παιχνίδι. Οι τεχνοκράτες του επαγγελματικού αθλητισμού επέβαλαν ένα ποδόσφαιρο καθαρής ταχύτητας και πολλής δύναμης που απεμπολεί την απόλαυση, ατροφεί τη φαντασία και απαγορεύει το θράσος». Παρόλα αυτά, οι ουρουγουανός συγγραφέας δεν αποκηρύσσει το δημοφιλέστερο και λαϊκότερο άθλημα: «Ευτυχώς εμφανίζονται ακόμη στα γήπεδα, μολονότι αυτό συμβαίνει περιστασιακά, μερικοί ξεδιάντροποι βρομιάρηδες, που κάνουν του κεφαλιού τους και διαπράττουν το κακούργημα να ντριπλάρουν όλη την αντίπαλη ομάδα, τον διαιτητή και το κοινό, μόνο για την αγνή απόλαυση του κορμιού που ξεχύνεται στην απαγορευμένη περιπέτεια της ελευθερίας». Ας απολαύσουμε λοιπόν το θέαμα που ξεκινάει…