ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ
Αυτήν την ανισορροπία της αγοράς εργασίας προσπαθεί η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει, θέτοντας διοικητικά εμπόδια στην είσοδο οικονομικών μεταναστών, κυρίως ανειδίκευτων εργατών, και ευνοώντας την είσοδο ξένων ειδικευμένων εργαζομένων και επιστημόνων και κυρίως από χώρες της ΕΕ. Και επειδή γνωρίζει ότι στις χώρες του Ευρωζωνικού Νότου (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία και κυρίως Ισπανία) η ανεργία των νέων είναι πάρα πολύ υψηλή, άρχισε να προσανατολίζεται στην παροχή διαφόρων διευκολύνσεων για την εκεί μόνιμη εγκατάσταση και απασχόληση επιστημονικού κυρίως προσωπικού, από τις χώρες αυτές.
H γήρανση του πληθυσμού στη Δυτική Ευρώπη και η απροθυμία των νέων για τα επιστημονικά επαγγέλματα, θεωρούνται τα βασικά αίτια των ανισορροπιών στις αγορές εργασίας. Προσωπικά θεωρούμε ότι η άποψη αυτή είναι εσφαλμένη. Οι ανισορροπίες έχουν προκληθεί βασικά από την επιδίωξη του συστήματος για την αύξηση της ανεργίας, μέσω της οποίας προκαλείται η αποδυνάμωση της εργατικής τάξης.
Στη γερμανική επικράτεια, και κυρίως στα κρατίδια της Βάδης – Βυρτεμβέργης, Βαυαρίας και Ρηνανίας-Βεστφαλίας, παρατηρείται μεγάλο έλλειμμα στην προσφορά επιστημονικού προσωπικού και εξειδικευμένων εργατών. Ειδικά ο «Σύνδεσμος Γερμανών Μηχανικών», που εκπροσωπεί όλες τις ειδικότητες των μηχανικών, υπολογίζει ότι μέχρι το τέλος της παρούσης δεκαετίας, οι ελλείψεις μηχανικών όλων των ειδικοτήτων θα ξεπεράσουν τις 200.000, σε ολόκληρη τη γερμανική επικράτεια φυσικά. Πάντως αυτήν τη στιγμή παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις σε όλες τις ειδικότητες των γιατρών και των μηχανικών, των μαθηματικών, των ειδικών επιστημόνων της Πληροφορικής και των πτυχιούχων νοσηλευτών. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι μεγάλο κύρος διαθέτουν οι έλληνες γιατροί, οι οποίοι θεωρούνται ιδιαίτερα καταρτισμένοι και είναι περιζήτητοι σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της Γερμανίας. Καθόσον αφορά τους μηχανικούς, οι πλέον περιζήτητοι είναι οι μηχανολόγοι και οι μηχανικοί πληροφορικής. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εργασίας έχει μελετήσει το θέμα και ενθαρρύνει την είσοδο ευρωπαίων επιστημόνων, με το αιτιολογικό ότι είναι εύκολη η αφομοίωσή τους, λόγω της ευρωπαϊκής κουλτούρας που διαθέτουν. Και στη σχετική της έκθεση τονίζει ότι οι ανάγκες της γερμανικής ιδιωτικής οικονομίας σε επιστημονικό προσωπικό ανέρχονται ετήσια σε 45 χιλιάδες επιστήμονες, ενώ τα γερμανικά πανεπιστήμια βγάζουν 34 μόνο χιλιάδες. Το μεγαλύτερο όμως εμπόδιο θεωρείται και είναι η άγνοια της γερμανικής γλώσσας και η δυσκολία εκμάθησής της. Πράγματι αυτό το εμπόδιο είναι που μειώνει κάθετα την απόδοση κάθε εργαζόμενου.
Καθόσον αφορά την Ελλάδα, υπολογίζεται ότι περίπου 20.000 αιτήσεις ανέργων νεαρών επιστημόνων και μη εκκρεμούν για την εκεί επαγγελματική τους εγκατάσταση. Ίσως πολλοί από αυτούς δεν γνωρίζουν τη γερμανική γλώσσα σε ικανοποιητικό επίπεδο. Σε όλη την Ευρώπη υπάρχει έντονο πρόβλημα ανεργίας και φυσικά και στην Ελλάδα, όπου οι καταγεγραμμένοι άνεργοι έχουν ήδη υπερβεί τις 80.000 και άλλοι τόσοι είναι οι μη καταγεγραμμένοι. Το πρόβλημα της ανεργίας στην Ευρώπη είναι συμφυές με την υποχώρηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών προϊόντων, αλλά και της τεχνολογικής εξέλιξης που παραμέρισε και έθεσε στο περιθώριο τον εργαζόμενο. Η επιστήμη της Κοινωνιολογίας δέχεται ότι τα εργαλεία και τα μηχανήματα αποτελούν επέκταση και προσαύξηση της ανθρώπινης δύναμης. Τώρα όμως η τεχνολογία έχει αναγάγει τα μηχανήματα σε αντικαταστάτες του ανθρώπου στην παραγωγική διαδικασία. Αυτό σημαίνει ότι ο συντελεστής της παραγωγής «εργασία» υποβαθμίστηκε στη σημερινή αναπτυξιακή φάση των οικονομιών, ενώ αναβαθμίστηκε ο ρόλος του κεφαλαίου ως κύριου συντελεστή της παραγωγής. Αυτό διευκολύνει αφάνταστα το κρατούν σύστημα στη λήψη μέτρων που πλήττουν την εργατική τάξη. Η ανεργία, η λιτότητα και η κατεδάφιση κεκτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς και η εν γένει ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, δείχνουν τη σοβαρή εξασθένηση της δύναμης της εργατικής τάξης. Βλέπουμε ότι και στη σημερινή εποχή τα οφέλη από την τεχνολογική εξέλιξη οδεύουν όλα στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων μιας μικρής ελίτ του μεγάλου κεφαλαίου. Μαζί με όλη την εργατική τάξη και οι εκπρόσωποι της επιστήμης υποτάχτηκαν στις ορέξεις του οικονομικού κατεστημένου. Και οι επιστήμονες αντί πινακίου φακής προσφέρουν τον θάνατο στο κοινωνικό σύνολο. Προσφέρουν τα αμφίβολης υγειονομικής κατοχύρωσης μεταλλαγμένα προϊόντα, που υποβαθμίζουν την υγιεινή ολοκλήρου του συστήματος διατροφής. Μας προσφέρουν τα τόσο αποτελεσματικά σε θάνατο τελειότατα οπλικά συστήματα, που απειλούν με αφανισμό τον πλανήτη μας. Δυστυχώς η επιστήμη εξαγοράστηκε και δεν κατάφερε να σταθεί στο ύψος της. Μέσα σ’ αυτόν τον κυκεώνα της τρελής πορείας που ακολουθεί το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο, πρέπει να τοποθετήσουμε και το φαινόμενο της ανεργίας. Η ανεργία είναι ένα κατασκεύασμα που ευνοεί τη λήψη χωρίς αντίδραση αντιεργατικών μέτρων. Σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη συνεχώς θεσμοθετούνται προγράμματα λιτότητας, που γίνονται δεκτά παρά το γεγονός ότι ωθούν τους εργαζόμενους στη φτώχεια. Η τεχνολογική πρόοδος αντί να μειώσει τις ώρες εργασίες, τις επαυξάνει και από την τριχοτόμηση του ωραρίου (8 ώρες εργασία, 8 ώρες ψυχαγωγία και 8 ώρες ανάπαυση) που υπήρξε το όραμα πολλών εργατολόγων και οικονομολόγων του 19ου αιώνα, βαδίζουμε τώρα ολοταχώς στη διχοτόμηση του 24ωρου (12 ώρες δουλειά, 12 ώρες ψυχαγωγία και ανάπαυση). Οι εργαζόμενοι αντί κοινωνικής πολιτικής, βλέπουν τώρα την αναλγησία του επισήμου κράτους. Αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα σήμερα, μη νομίζετε ότι περιορίζονται μόνον εδώ. Συμβαίνουν σχεδόν σε όλον τον πλανήτη. Το πρόβλημα λοιπόν της μεταχείρισης των εργαζομένων είναι γενικότερο και η σκληρή συμπεριφορά των κρατών είναι αποτέλεσμα της διαπλοκής της κυβερνητικής εξουσίας με την οικονομική δύναμη. Η εργατική τάξη έχει μπει μέσα σ’ ένα τούνελ εργατικού μεσαίωνα και δεν ξέρουμε πότε αυτός ο μεσαίωνας θα λήξει.
Το βέβαιο είναι ότι όλη αυτή η κατάσταση γύρω από την οικονομία και τις εργατικές σχέσεις, προκαλείται από την ανυπαρξία επιχειρηματικής ηθικής. Για την περιθωριοποίηση των εργαζομένων δεν φταίει μόνο η τεχνολογική εξέλιξη, φταίει και η μειωμένη ηθική, που σήμερα κυριαρχεί σε όλο το φάσμα των οικονομικών σχέσεων. Στο παρελθόν υπήρξαν πολλές εποχές που κυριαρχούσε στην οικονομία το δίκαιο και η ηθική. Ήταν οι εποχές που διαμόρφωσαν τα συναλλακτικά ήθη και έθιμα τα οποία μέχρι και σήμερα αναγνωρίζονται ως πηγή του Δικαίου. Ήταν οι εποχές που με τη συγκατάθεση και της εργοδοσίας διαμόρφωναν οι κυβερνήσεις την κοινωνική πολιτική για την προστασία του αδύναμου εργαζόμενου και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 1937-1938 η τότε κυβέρνηση του δικτάτορα Μεταξά υλοποίησε την ίδρυση και τη λειτουργία του ΙΚΑ και με την πρόθυμη συγκατάθεση της εργοδοσίας, παρά το γεγονός ότι οι εργοδοτικές εισφορές ήταν αρκετά υψηλές. Και τότε ήταν η εποχή που η επιχειρηματική ηθική ανθούσε στη συμπεριφορά της εργοδοσίας. Σήμερα όμως τι διαπιστώνουμε; Κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων, εξαφάνιση κεκτημένων δικαιωμάτων, όπως για παράδειγμα του 8ώρου, των υπερωριών και άλλων δικαιωμάτων των εργαζομένων (απόλυση εργαζομένων χωρίς προειδοποίηση και με μειωμένη αποζημίωση). Και όλα αυτά γίνονται έπειτα από αφόρητες πιέσεις της εργοδοσίας. Αυτά είναι από τα βασικά αίτια που προκαλούν την ανεργία. Αλλά και η συμμετοχή των κυβερνήσεων στην αύξηση της ανεργίας είναι αναμφισβήτητη. Σε περιόδους έντασης της ανεργίας, οι κυβερνήσεις προέβαιναν σε προσλήψεις ανέργων, έστω και υπεραρίθμων, στο Δημόσιο και στις ΔΕΚΟ, για να χτυπηθεί η ανεργία. Τώρα οι κυβερνήσεις οχυρωμένες πίσω από το δημόσιο χρέος που παρουσιάζεται διογκωμένο σε όλα τα δυτικά κράτη, προβαίνουν σε μαζικές απολύσεις εργαζομένων και δημιουργούν ανεργία. Και δυστυχώς παραπλανούν ένα μεγάλο κομμάτι των πολιτών που εγκρίνει τέτοιες ενέργειες. Σήμερα η κοινωνία δεν μαστίζεται μόνο από την ανυπαρξία ηθικής μέσα στην οικονομία, αλλά δυστυχώς μαστίζεται από το φαινόμενο της διαπλοκής, που αποτελεί γενικευμένη πρακτική. Αυτή η συνάφεια προκαλεί και την πολιτική του κράτους που αυξάνει την ανεργία. Είναι η ταύτιση συμφερόντων.
Δεν γνωρίζουμε πόσοι και ποιοι από τους πολιτικούς και τους άλλους αξιωματούχους των Διεθνών Οργανισμών συμμετέχουν σε εταιρείες που παίζουν απατεωνίστικα παιχνίδια σε βάρος των οικονομιών. Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε φαινόμενα αθλιότητας της οικονομίας γενικά και όχι μόνο στον επιχειρηματικό τομέα. Όποιον τομέα και αν ερευνήσεις, θα δεις ότι μπροστά στο κέρδος θυσιάζουν και ανθρώπινες ζωές, αλλά και τις οικονομίες των κρατών. Ένα είναι γεγονός, ότι η ανεργία θα μαστίζει για πολλά χρόνια όλα τα κράτη, γιατί αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου. Με τα δεδομένα αυτά, αναζητώντας κανείς τα αίτια της σημερινής κρίσης πρέπει να δεχτεί ότι βασικός παράγων που την προκάλεσε και θα την προκαλεί και στο μέλλον, είναι η έλλειψη καθαρότητας της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας των λαών.