Νέα τετελεσμένα στο Κυπριακό – Αμήχανη και χωρίς ξεκάθαρη γραμμή η Αθήνα
-Επιχειρεί ο Ερντογάν μετά την Ανατολική Μεσόγειο
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Με το μέτωπο των συνεχών και κλιμακούμενων παραβιάσεων των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου ανοικτό, η Αθήνα εμφανίζεται ανέτοιμη για το νέο μεγάλο μέτωπο που έχει ήδη ανοίξει, αυτό του Κυπριακού.
Ήδη ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, και δημοσίως και με επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη, έχει εκφράσει την πρόθεσή του να διερευνήσει τις δυνατότητες σύγκλησης νέας Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό, παρά το γεγονός ότι μετά τη διακοπή της πρωτοβουλίας του στο Κραν Μοντανά το 2017 όχι μόνο δεν έχει υπάρξει προσέγγιση, αλλά, αντιθέτως, έχει υπάρξει πλήρης απόκλιση των δύο πλευρών. Τόσο για τη διαδικασία όσο και για τη μορφή των συνομιλιών και κυρίως σε σχέση με το περιεχόμενο.
Θέλουν λύση δύο κρατών!
Όλα μάλιστα έχουν περάσει σε άλλη πλέον φάση μετά την εκλογική διαδικασία στα Κατεχόμενα, όπου μετά τις απροκάλυπτες παρεμβάσεις της Άγκυρας και με την βοήθεια των ψήφων των εποίκων νικητής αναδείχθηκε ο σκληροπυρηνικός και εκλεκτός της Τουρκίας Ερσίν Τατάρ.
Ο κ. Τατάρ δεν έκρυψε ποτέ ότι ο στόχος του είναι λύση των δύο κρατών, κάτι που έσπευσε να χαιρετίσει ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν όταν υποδέχθηκε μετά βαΐων και κλάδων στο παλάτι του στην Άγκυρα τον νέο τουρκοκύπριο ηγέτη. Ερντογάν και Τατάρ επισήμαναν και έστειλαν το μήνυμα σε κάθε κατεύθυνση, τονίζοντας ότι η όποια νέα διαδικασία θα πρέπει να έχει στην ατζέντα της όχι μόνο την ομοσπονδιακή λύση αλλά και τη λύση των δυο κρατών. Όμως, πώς θα μπορούσε να δεχθεί η οποιαδήποτε κυπριακή κυβέρνηση να καθίσει σε τραπέζι των διαπραγματεύσεων που θα προβλέπονταν και επιλογές που βρίσκονται εκτός του πλαισίου των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ αλλά και το ίδιο το ευρωπαϊκό κεκτημένο;
Εκ των πραγμάτων λοιπόν η Τουρκία επιχειρεί, κατά τη συνήθη πρακτική της, είτε να επιβάλει την ατζέντα της είτε να οδηγηθεί σε αδιέξοδο η διαδικασία, αλλά η ευθύνη να επιρριφθεί στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Η Αθήνα, με δεδομένη την καχυποψία που υπάρχει μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου και Προεδρικού στη Λευκωσία, δεν έχει διασαφηνίσει τις προθέσεις της στο Κυπριακό. Ο Νίκος Κοτζιάς έχει βάλει έναν πολύ υψηλό πήχη σε ό,τι αφορά την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί. Δύσκολα η οποιαδήποτε επόμενη ελληνική κυβέρνηση θα μπορέσει να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και να παρακάμψει αυτήν την κόκκινη γραμμή ή να υποχωρήσει από αυτή…
Είναι σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να θέσει συγκεκριμένες προϋποθέσεις για τη συμμετοχή της σε μια Πενταμερή Διάσκεψη, με πρώτη την πλήρη διακοπή όλων των παράνομων τουρκικών ερευνών σε ελληνική υφαλοκρηπίδα και κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά την απόλυτη προσήλωση στο πλαίσιο των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών. Και βεβαίως πρέπει να ζητηθεί η συμμετοχή της ΕΕ, καθώς η όποια λύση θα πρέπει να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Το Κυπριακό δεν αποτελεί θέμα… ρουτίνας, ωστόσο, δυστυχώς, και στο ΥΠΕΞ και στο Μέγαρο Μαξίμου δεν έχει υπάρξει καμιά προετοιμασία για τη συγκρότηση task force που θα είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να αναλάβει την υποστήριξη του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών εν όψει του ενδεχόμενου έναρξης διαπραγματεύσεων.
Και η Αθήνα δηλώνει ότι είναι έτοιμη να προσέλθει σε διάλογο με την Τουρκία, αρκεί να σταματήσει να πραγματοποιεί έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας το «Oruc Reis», αγνοώντας ότι την ίδια ώρα το άλλο τουρκικό ερευνητικό συνεχίζει να παραβιάζει την κυπριακή ΑΟΖ.
Ίσως ορισμένοι σύμβουλοι του πρωθυπουργού (Ποταμίσιοι, νεοφιλελεύθεροι ή νεο-Σημιτικοί) να τον συμβουλεύουν να αποστασιοποιηθεί από την Κύπρο και να αποσυνδέσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις από το Κυπριακό προκειμένου να στείλει μήνυμα καλής θέλησης στον Ερντογάν. (Κανείς δεν θέλει να θυμάται ότι μια αντίστοιχη προσπάθεια στο Νταβός από τον Ανδρέα Παπανδρέου κατέληξε στο περίφημο «mea culpa».)
Δυστυχώς, αυτό στέλνει το ακριβώς αντίθετο μήνυμα στην Άγκυρα, η οποία το εκλαμβάνει ως ένδειξη αδυναμίας και απροθυμίας της Αθήνας να υποστηρίξει με ενιαίο τρόπο τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο και ως πράσινο φως για να προωθήσει τις ακραίες θέσεις της στην Κύπρο και σε όλο το μήκος και πλάτος της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Στην επιστολή του ο κ. Γκουτιέρες καλεί σε «τερματισμό των μονομερών ενεργειών», που βεβαίως από τη Λευκωσία ερμηνεύεται ως αναφορά σχετικά με την προσπάθεια της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς να ανοίξουν παράνομα τα Βαρώσια, αλλά από την τουρκική πλευρά ερμηνεύεται ως παρότρυνση για πλήρες πάγωμα των ενεργειακών προγραμμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στα θετικά της επιστολής είναι ότι ο κ. Γκουτιέρες δηλώνει ότι θα επιδιώξει επανέναρξη των συνομιλιών «χτίζοντας στην εργασία που έχει ήδη επιτευχθεί» –κάτι που η Λευκωσία θεωρεί ότι συμπίπτει με τη δίκη της θέση για συνέχιση των συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά– και ότι η λύση πρέπει να είναι «σύμφωνη με τις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών, όπως καθορίζονται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας»…
Στις 15 Νοεμβρίου ο κ. Ερντογάν έχει προαναγγείλει τη μετάβασή του στα Κατεχόμενα και «πικ νικ» στα Βαρώσια, κίνηση που θα συνιστά, σε συμβολικό και πρακτικό επίπεδο, συνέχεια της εισβολής του 1974.
Αθήνα και Λευκωσία οφείλουν εγκαίρως να προειδοποιήσουν τα κράτη-μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ και τον ίδιο τον κ. Γκουτιέρες ότι δεν μπορεί και δεν έχει κανένα νόημα η επανέναρξη της διαδικασίας ενόσω συνεχίζεται η παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πολλώ δε μάλλον όταν η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι από μόνοι τους καταργούν, με το άνοιγμα των Βαρωσίων, ένα από τα βασικά κεφάλαια του Κυπριακού, το εδαφικό, μειώνοντας έτσι το μοναδικό κίνητρο που έχουν οι Ελληνοκύπριοι για την επιδίωξη λύσης, την επιστροφή των περιουσιών και την επιστροφή των προσφύγων στα σπίτια τους.
Σε διαφορετική περίπτωση, Αθήνα και Λευκωσία απλώς θα νομιμοποιήσουν τα τετελεσμένα της Άγκυρας και θα δυσχεράνουν ακόμη περισσότερο τη θέση μας έναντι της επιθετικής και βουλιμικής Τουρκίας.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ