Στο ράφι έβαλε ο Τσίπρας την επέκταση των χωρικών υδάτων
Έδωσε την ευκαιρία στην Άγκυρα να μιλήσει για «casus belli»
Παιχνίδια Κοτζιά με τη φωτιά…
-Χωρίς την άδειά του δημοσιοποίησε φεύγοντας ο υπουργός Εξωτερικών τα σχέδιά του
-Καυχήθηκε ότι «μεγαλώνει τη χώρα…»
Αρνητικές συνέπειες για τα εθνικά συμφέροντα είχε η αποσπασματική, πρόχειρη και ανεύθυνη ανακίνηση του κρίσιμου ζητήματος της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων από τον Νίκο Κοτζιά, τη στιγμή μάλιστα που είχε απομακρυνθεί από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, εκθέτοντας και τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος συμφωνούσε το Σάββατο με τον πρώην υπουργό και την Τρίτη υποχρεωνόταν σε αλλαγή πλεύσης.
Ο κ. Κοτζιάς, προσφέροντας μια τελευταία κακή υπηρεσία στη χώρα, έσπευσε την ημέρα που αποχαιρετούσε το υπουργείο Εξωτερικών να καυχηθεί ότι «μεγαλώνει τη χώρα», για πρώτη φορά μετά την προσάρτηση της Δωδεκανήσου, ανακοινώνοντας ότι έχει παραδώσει στον Αλέξη Τσίπρα το προεδρικό διάταγμα για τη σταδιακή επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο και ότι προχωρά η επεξεργασία και για την επέκταση σε άλλες περιοχές (τη Δυτική Κρήτη) και στο κλείσιμο των κόλπων μέχρι τον Παγασητικό.
Τους βερμπαλισμούς του κ. Κοτζιά έσπευσε να υιοθετήσει δημοσίως και ο πρωθυπουργός και διάδοχός του στην ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών.
Ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, που άπτεται φυσικά και της εθνικής ασφαλείας, είναι τραγικό να ανακοινώνεται ευκαιριακά σε μια δημόσια εκδήλωση, χωρίς να έχει υπάρξει καν προηγούμενη ενημέρωση σε κόμματα και Βουλή. Μάλιστα θεωρήθηκε ως μια προσπάθεια του κ. Κοτζιά να παγιδεύσει σε μια υπόθεση που μπορεί να έχει υψηλό κόστος τόσο τον κ. Τσίπρα όσο και τον Προκόπη Παυλόπουλο, ο οποίος θα είχε την ευθύνη του Προεδρικού Διατάγματος.
Δυόμισι ημέρες αργότερα ο κ. Τσίπρας ανατρέπει πλήρως τη διαδικασία την οποία επιχείρησε να επιβάλει ντε φάκτο ο κ. Κοτζιάς και μετά τη σύσκεψη στο ΥΠΕΞ ανακοινώθηκε ότι η διαδικασία θα γίνει με νόμο και όχι με Προεδρικό Διάταγμα, θα προηγηθεί ενημέρωση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), συζήτηση με το Επιστημονικό Συμβούλιο του ΥΠΕΞ και προφανώς η όλη διαδικασία σπρώχνει την τελική απόφαση για μετά το πέρας της θητείας της κυβέρνησης αυτής.
Ο τρόπος με τον οποίο έγινε ο χειρισμός από τον Νίκο Κοτζιά αλλά και η απουσία άμεσης αντίδρασης από τον Αλέξη Τσίπρα δυστυχώς προκάλεσαν σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία της χώρας.
Από το Σάββατο μέχρι την Τρίτη το μεσημέρι υπήρξε σειρά εντονότατων αντιδράσεων από την Άγκυρα, όπου με τον πλέον επίσημο τρόπο επανήλθε στο τραπέζι το casus belli. Τόσο ο κ. Τσαβούσογλου όσο και ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ προειδοποίησαν ότι μία τέτοια κίνηση δεν θα γίνει ανεκτή και επισήμαναν ότι η απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του 1995, με την οποία είχε εξουσιοδοτηθεί η τουρκική κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο, ακόμη και στρατιωτικό, εάν η Ελλάδα προχωρήσει στην επέκταση των χωρικών υδάτων της, παραμένει πλήρως σε ισχύ.
Το γεγονός και μόνον ότι η αλλαγή πλεύσης που δημοσιοποιήθηκε από το Μέγαρο Μάξιμου έγινε μετά τις τουρκικές αντιδράσεις δημιουργεί αρνητικότατη εντύπωση, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα απλώς υπέκυψε στους τουρκικούς εκβιασμούς και τις απειλές και όχι μόνο αποδέχεται το casus belli το οποίο έχει εξαγγελθεί για το Αιγαίο, αλλά κάνει πίσω για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο… Ιόνιο.
Η ευθύνη για αυτήν την εξέλιξη βαραίνει φυσικά τον Νίκο Κοτζιά, που χρησιμοποίησε ένα μείζονος σημασίας ζήτημα ως προσωπικό παιχνίδι του, αντί με δομημένο και σοβαρό τρόπο να έχει ενημερώσει τις πολιτικές δυνάμεις και να έχει εξασφαλίσει εθνική συναίνεση για μια τόσο σημαντική πρωτοβουλία και φυσικά να έχει εξασφαλίσει και την άδεια του πρωθυπουργού προκειμένου να προβεί σε ανακοινώσεις.
Τίποτε από όλα αυτά δεν έγινε, με αποτέλεσμα αυτήν την προβληματική για την εικόνα, την αξιοπιστία και τη σοβαρότητα της χώρας κατάσταση.
Συγχρόνως, όμως, ο τρόπος με τον οποίο χειρίσθηκε το θέμα η κυβέρνηση υπονομεύει και την ουσία της υπόθεσης, καθώς έγινε δημόσια μια συζήτηση η οποία βλάπτει τα εθνικά συμφέροντα.
Η μία σχολή σκέψης είναι γνωστή: Η τμηματική επέκταση σε περιοχές που δεν αμφισβητεί η Τουρκία, όπως είναι το Ιόνιο, απλώς θα επιβεβαιώσει το βασικό επιχείρημα της Τουρκίας, βάσει του οποίου το Αιγαίο αποτελεί θάλασσα ειδικών συνθήκων και στην οποία δεν ισχύουν οι κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Ο αντίλογος βέβαια είναι επίσης βάσιμος: 23 ολόκληρα χρόνια μετά την κύρωση της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, η Ελλάδα, υπό την απειλή της Τουρκίας για casus belli στο ενδεχόμενο επέκτασης των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο, διευρύνει από μόνη της την ισχύ του casus belli σε όλη την έκταση της χώρας μας. Στερούμενη έτσι τα πλεονεκτήματα που προσφέρει το Δίκαιο της Θάλασσας ακόμη και σε περιοχές του Ιονίου και του Λιβυκού Πελάγους. Και φυσικά προστίθεται το επιχείρημα ότι η μακροχρόνια αποχή από την άσκηση δικαιώματος τελικά οδηγεί σε πάγωμά του.
Φυσικά, η συζήτηση αυτή δεν μπορεί να γίνεται από τα τηλεοπτικά παράθυρα και στο Facebook, καθώς μαζί με τη θεωρητική αυτή συζήτηση θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και μια σειρά ακόμη ζητήματα, όπως είναι η εξασφάλιση συμμαχιών, η προετοιμασία για την αντιμετώπιση δυσμενών σεναρίων, καθώς πρόκειται για αποφάσεις που αν δεν προετοιμασθούν σωστά μπορεί να οδηγήσουν σε περιπέτειες.
Στην υπόθεση αυτή η κυβέρνηση και ο πρώην υπουργός τα χειρίσθηκαν όλα με λάθος τρόπο. Ας ελπίσουμε ότι η ζημιά που έγινε δεν είναι ανεπανόρθωτη.
Νίκος Μελέτης