Ελαιώνας και όχι «τσιμεντώνας»

Του
ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Δημοτικού Συμβούλου Δήμου Αθηναίων

Αθήνα σε πρώτο πλάνο

Είναι αδιανόητα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες δεκαετίες στην περιοχή του Ελαιώνα.
Αρχικά, ο χώρος ήταν ένας παράδεισος που αρδευόταν με τα νερά του Κηφισού, του Ιλισού, του ρέματος Προφήτη Δανιήλ και της πηγής Φλέβας. Ο μεγάλος Ελαιώνας όμως κάηκε. Τα λίγα δέντρα που σώθηκαν και τα περιβόλια ισοπεδώθηκαν από μπουλντόζες και εκσκαφείς.

Χτίστηκαν εργοστάσια, βιοτεχνίες, συνεργεία και αποθήκες. Ο Κηφισός σκεπάστηκε. Το ρέμα έγινε οχετός αποβλήτων και ο παράδεισος πήρε το όνομα Βούθουλας. Ο Βοτανικός Κήπος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και ορισμένα βυζαντινά εκκλησάκια, ευτυχώς, άντεξαν μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, ακόμα και μέσα σε αυτήν την καταστροφή, διασώθηκαν πολλοί αδόμητοι χώροι, τα κτίρια δεν έγιναν κατά κανόνα μεγάλα και η ελπίδα για ανάπλαση παρέμεινε ο κρυφός πόθος των κατοίκων.

Το Προεδρικό Διάταγμα του 1995 εκδήλωσε τις προθέσεις της τότε πολιτικής ηγεσίας για τη διαμόρφωση ενός τεράστιου πάρκου 3.500 στρεμμάτων (το Πεδίον του Άρεως είναι περίπου 360 και ο Εθνικός Κήπος 154). Ενός πάρκου που θα θύμιζε το Central Park της Νέας Υόρκης, αφού θα είχε μητροπολιτικό χαρακτήρα, τοποθετημένο στο κέντρο του λεκανοπεδίου, ανάμεσα σε διαφορετικούς δήμους. Και όμως… Ο δήθεν εκσυγχρονισμός, στο όνομα -υποτίθεται- της ανάπτυξης και της προόδου, διάβρωσε και αυτό το όραμα.

Αρχικά ήταν τα αμαξοστάσια. Αργότερα, το σχέδιο για ένα νέο δημαρχιακό μέγαρο και το περίφημο εμπορικό κέντρο, δίπλα στο σχεδιαζόμενο γήπεδο του Παναθηναϊκού.

Και αν κάποιος ισχυριστεί ότι αυτά ήταν αρκετά, ακολούθησε το τέμενος. Λες και η πολιτική ηγεσία δεν μπορούσε να βρει άλλους χώρους για μικρότερα τεμένη περιφερειακά στο λεκανοπέδιο αλλά έπρεπε να τσιμεντώσει την τελευταία ευκαιρία για πράσινο στην πόλη. Και η λίστα συνεχίζεται. Ο σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων, στον Ελαιώνα. Ο χώρος φιλοξενίας μεταναστών, στον Ελαιώνα. Το αποτεφρωτήριο, στον Ελαιώνα.

Και το ερώτημα τίθεται αυτονόητα. Γιατί όλα εκεί; Η αποκέντρωση, ως φιλοσοφία και θεσμός, γιατί απαξιώνεται στην Ελλάδα;

Το όραμα για την περιοχή είναι ξεκάθαρο και συνδέεται με το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Κατεδαφίσεις και απομάκρυνση των οικοδομών και του τσιμέντου. Πυκνή φύτευση με μεσογειακά είδη. Δημιουργία ενός μεγάλου πάρκου.

Φυσική ανάδειξη του ρέματος. Υπογειοποίηση των γραμμών του τρένου. Σύνδεση της Ακαδημίας Πλάτωνος με τον Ελαιώνα, διά της υπογειοποίησης της λεωφόρου Καβάλας. Μακροπρόθεσμα, επαναφορά του ποταμού Κηφισού στην επιφάνεια.

Η προοπτική μίας άλλης Αθήνας είναι εδώ. Αρκεί να τη δούμε με καθαρά μάτια και τόλμη και πλέον να τη διεκδικήσουμε.