Αναδρομές…

Οι διάφοροι κυβερνώντες μέχρι σήμερα, εδώ και 70 χρόνια, φροντίζουν να σβήσουν από τη μνήμη και την Ιστορία των Ελλήνων τον ηγέτη Ιωάννη Μεταξά με τους χαρακτηρισμούς φασίστας, δικτάτορας κ.ά., αφαιρώντας παράλληλα τις λίγες ονομασίες πλατειών και οδών που είχαν αποτεθεί ως φόρος τιμής στον εθνικό κυβερνήτη, ενώ τιμώνται με αγάλματα ουκ ολίγες αμφιλεγόμενες προσωπικότητες. Αρκετοί μάλιστα επιχειρούν να ταυτίσουν την κυβέρνηση Μεταξά με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Όμως εδώ τίθεται ένα απλό ερώτημα. Τι θα συνέβαινε με τα πολιτικά δρώμενα μεταξύ του 1936-1940, εάν δεν είχε αναλάβει ο Μεταξάς τη διακυβέρνηση του κράτους με τους κινηματίες Κονδύλη, Πάγκαλο, παππού του σημερινού, τους φαύλους πολιτικούς και τον χαρισματικό Ελευθέριο Βενιζέλο νεκρό; Μια λογική απάντηση θα ήταν ότι δεν θα υπήρχε το ΟΧΙ. Δεν θα αναφερθώ στην τεράστια στρατιωτική φυσιογνωμία του Ιωάννη Μεταξά, ώστε να φτάσουν στη Στρατιωτική Ακαδημία της Γερμανίας να γράφουν στο κτίριό της «Ουδέν πρόβλημα άλυτον για τον Ιωάννη Μεταξά», αλλά στο έργο του, που αποτελεί μια εποχή ανασυγκρότησης και ανόρθωσης της Ελλάδας. Θα αναφερθώ μόνο σε δύο εκ των βασικότερων τομέων της οικονομίας της Ελλάδας, τον εργασιακό και τον αγροτικό.
Εργασιακός τομέας
Μέχρι την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου το 1936 το Κομμουνιστικό Κόμμα μονοπωλούσε την προστασία της εργατικής τάξης, ενώ παράλληλα η εργοδοσία την εκμεταλλευόταν οικονομικά. Ο Μεταξάς δίνει αμέσως βαρύτητα στο υφυπουργείο Εργασίας. Διορίζει υφυπουργό τον αριστερό Αριστείδη Δημητράτο με πρώτο μέλημα τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, καθιερώνοντας προς τούτο τη διαιτησία. Εφαρμόζει το οκτάωρο αντί του δεκάωρου των βιομηχανικών εργατών και το επτάωρο για τους υπαλλήλους των τραπεζών και των ανώνυμων εταιρειών. Έτσι έπαυσε η εκμετάλλευση των ωρών εργασίας από το κεφάλαιο. Το σημαντικότερο όμως επίτευγμα ήταν η θέσπιση του θεσμού των Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) που κάλυψε τους εργαζόμενους από ασθένεια, τοκετό, γήρας, ατύχημα, θάνατο κ.λπ. Χορήγησε σύνταξη σε υπερήλικες εργάτες. Ίδρυσε την Εργατική Εστία και έλαβε μέριμνα για τη μόρφωση και ψυχαγωγία των εργατών και των οικογενειών τους δημιουργώντας βιβλιοθήκες, κέντρα ψυχαγωγίας, αθλήσεως και οργανώνοντας συναυλίες και μορφωτικές διαλέξεις. Τέλος καθιέρωσε την Πρωτομαγιά ως ημέρα αργίας και εορτασμού της εργασίας και των εργατών.
Αγροτικός τομέας
Ένα από τα πρώτα μελήματα του Μεταξά, επειδή η Ελλάδα ήταν χώρα γεωργική, ήταν να εφαρμόσει αμέσως μέτρα προς τόνωση της γεωργίας. Μειώνει πάραυτα τους τόκους των γεωργικών δανείων, διανείμει σίτο στους αγρότες και δίνει χαμηλότοκα δάνεια στους σιτοπαραγωγούς. Διανέμει 480.000 στρέμματα νέων γαιών και προσφέρει διά της Αγροτικής Τράπεζας χιλιάδες τόνους κριθής και αραβοσίτου σε χαμηλή τιμή. Συνέστησε Ταμείο Υδραγωγικών Έργων Μακεδονίας και διέθεσε πολλά χρήματα για αποστραγγιστικά και αρδευτικά έργα. Κατάρτισε δεκαετές πρόγραμμα εκτελέσεως μεγάλων παραγωγικών έργων. Ίδρυσε το υφυπουργείο Συνεταιρισμών για την αγροτική πολιτική. Το μεγάλο ενδιαφέρον του για την αγροτιά αποδεικνύεται με τη σύσταση παρά τον πρόεδρο της κυβερνήσεως με τον αν. νόμο 1154 του 1938 της «Εθνικής Συνομοσπονδίας Γεωργικών Συνεταιρισμών Ελλάδος». Με τον ίδιο αν. νόμο μονιμοποιεί όλους τους μέχρι τότε υπηρετούντες συνεταιριστικούς υπαλλήλους και ιδρύει «Ταμείο Συντάξεως και Υγείας». Και συνεχίζει με την ίδρυση της «Γεωργικής Συνεταιριστικής Σχολής Αθηνών» και την ίδρυση του «Οίκου του Αγρότη» του οποίου την προεδρία διατηρεί ο ίδιος ο Μεταξάς. Με την ίδρυση του υφυπουργείου Συνεταιρισμών, που αναφέραμε, αμέσως τοποθετούνται σε κάθε νομό ειδικοί επιστήμονες που επόπτευαν και συντόνιζαν την αγροτική και οικονομική πολιτική των συνεταιρισμών της περιφέρειάς τους. Εκείνο όμως το οποίο αποτέλεσε τον περιφανέστερο σταθμό της ιστορίας της αγροτικής οικονομίας ήταν ο αν. νόμος 677 του 1937 περί ρυθμίσεως των αγροτικών χρεών. Με τη ρύθμιση αυτή διαγράφηκαν οι καθυστερούμενοι τόκοι, η δε εξόφληση των χρεών ρυθμίστηκε στα 12 έτη. Αυτά γράφει η Ιστορία ότι έγιναν στους δύο αυτούς τομείς. Ο αναγνώστης ας κρίνει ελεύθερα αν ο Μεταξάς ήταν εθνικός ηγέτης ή όχι.
Θεόδωρος Δ. Ανδρεάκος
Ομότιμος καθηγητής


Σχολιάστε εδώ